REGEST MABILLE: Le pape Sergius III, à la demande d’Erberne, archevêque de Tours, et de l’abbé Robert, confirme les priviléges et exemptions accordés au chapitre de Saint-Martin, si cruellement éprouvé par les ravages des Normands. Il renouvelle les bulles des papes Grégoire, Léon, Adéodat, Adrien et spécialement l’acte du pape Nicolas Ier.
REGEST EDITION: Bulle du pape Sergius III confirmant les priviléges et exemptions de Saint-Martin.
Datierung: MABILLE: 908 05; EDITION: 908 05
EDITION: Mabille, Emille: Les Invasions normandes dans la Loire et les pérégrinations du corps de saint Martin. Pièces justificatives. In: Bibliothèque de l’école des chartes, Tome 30, 1869. S. 449-451, Nr. 11 (= J³ †7430).
Sergius episcopus, servus servorum dei, omnibus sacerdotibus, canonicis atque clericis praesentibus et futuris, servientibus scilicet monasterio beatissimi Christi confessoris Martini, quod vocatur Turonis et basilicae ejusdem Sancti Martini. Archanum divinae dispensationis ministerium sollicitudini pontificum, ejusdem pietatis gratia misericorditer satagandum providit, dum curam fidelium populorum sollicitudinumque regimen, idem pastor pastorum pastoribus a se destinatis committere disposuit; ita dicendo Petro apostolorum principi; si diligis me pasce oves meas itemque; ecce, inquit, Sathanas expetivit vos ut cribraret sicut triticum; ego autem rogavi pro te ut non deficiat fides tua et tu aliquando conversus, confirma fratres tuos. Unde convenit ne grex dominicus, saevissimis luporum dilanietur morsibus, neve fluctuose improvide naufragetur procellarum turbine, pastorali tueatur mucrone, sustentetur baculo, subleveturque juvamine. Proinde Ecclesiae sanctae fraternis provide consulens utilitatibus sancta Mater Romana Ecclesia, per Sergium ejusdem apostolicae sedis pontificem ad multorum fidelium perducere statuit agnitionem, qualiter per missos Erberni, sanctae metropolis Turonicae monasterii beatissimi confessoris Martini lugubre desolationis compererit detrimentum, scilicet quomodo praedictus locus destructionis triste malum a Normannorum perfida gente pertulerit, et qualiter ejusdem classici exercitus discursus pessimi periculosa damna perpessus sit. Sed ob restaurationem ejusdem loci, clerique ibidem consistentis subsidia consultu fidelium suorum pietatis suae munere princeps ejusdem regni Karolus auctoritatis suae preceptum, ex rebus ipsi loco ac fratribus ejusdem congregationis specialiter pertinentibus, et in privilegiis praedecessorum nostrorum apostolicorum ac praeceptis orthodoxorum regum, nominibus propriis assignatis, renovare ac facere studuit, ut remote a secularibus curis et sequestrate mundialibus laqueis, coelesti intenti miliciae, divinae servituti libero corde possent vacare. Pastorali igitur respectu praesul antedictus, cum collegio sacerdotum fideliumque plurimorum paternitatis nostrae mansuetudini praesignatum dirigens, praeceptum hujus sanctae sedis Romanae, cui deo auctore deservimus, corroborationis privilegium pro majori et uberiori firmitatis tenore, humili supplicatione statuit expetendum, ut sacerdotali pariter et regio commisse sibi oves munitae tutamine, inoffenso pede, divinis mandatis possent intendere et in his exequendis operam dare. Perspecto igitur regalis munificentiae edicto, simulque votis et precibus tot fidelium annuendo, statuimus et hujus sanctae apostolicae sedis decreto firmamus ut sicut ejusdem praecepti series continet, institutaque sanctorum praedecessorum nostrorum apostolicorum, videlicet Gregorii, Leonis, Adeodati et Adriani, atque Nicholai, praeceptaque insuper imperatorum et regum, Karoli videlicet Augusti et Ludovici aequedem Augusti, atque alius Karoli disertissimi Augusti, evidenter ostendunt, quae clero Sancti Martini Normannorum incendia specialia remansere scilicet ut nullus superioris aut inferioris ordinis reipublicae procurator in eorum ecclesiis, villis, mansionibus, et territoriis, in quibuscumque habeantur provinciis sive pagis, ingredi ad causas audiendas, nec homines illorum ingenuos vel servos distringere, aut fidejussores tollere praesumat, nec teloneum aut nautaticum exigat, et ut decimae et nonae ex eorum omnibus rebus, absque aliqua praesulum principumque contradictione hospitali eorum nobiliumque pauperum integerrime reddantur. Quicquid insuper utilitatis illorum alia privilegia apostolicorum et praesulum praeceptaque retinent imperatorum et regum et praebendas permissu ac voluntate praefati domni Roberti, proprii abbatis a Carolo nunc rege, per praeceptum concessas, ita in reliquum ejusdem loci decanus, sacerdotes ac clerus ipsius monasterii, sub praefato tali jure res omnes sibi regum munere aliorumque Christi fidelium mercede concessas et in reliquum concedendas cum universitate suorum appendicium perpetuo possideant integerrime, ita ut supra signavimus, nullius potestatis vir quicquam de eorum dominio vel possessione praesumat auferre, in quo misericordiarum suarum regum dignitas, beneficia fratribus in eodem caenobio beati Martini morantibus largiri disposuit. Qui autem hujus constitutionis institutum irrumpere aut qualibet praesumptione vel occasione temptaverit evertere, vel de decimis eorum potestati, per legitimos annos subditis perpetuo damnationis cumulum cum sanctae legis praevaricatoribus se noverit perferre, nisi digna satisfaction correxerit, quod temeraria cupiditate aggredi temptaverit, potestate igitur in beato Petro, apostolorum principe, nobis concessa a Domino ligandi et solvendi ita eo dicente; quaecunque ligaveris super terram erunt ligata et in coelis, et quaecunque solveris super terram erunt solute et in coelis; virtutis hujus confitentia nitentes, coeli aditum cupiditatis suae malitia obice claudimus sub anathematis vinculo, qui huic pernecessario beneficio in substractione collatarum rerum et honorum consentiens aut cooperator affuerit nisi ut praemisimus divino fretus auxilio correctionis munere resipuerit invasa restituerit, ac neglecta satisfecerit. Hujus autem diffinitionis et apostolicae determinationis sententiam inviolabiliter cunctis fidelibus quaesumus observandam. Quam ut certius credatur et irrefragabiliter observetur, manus propriae subscriptione adnotare curavimus, perpetuoque manendum statuimus. Scriptum per manum Leonis archivarii sanctae Romanae ecclesiae, in mense maio, indictione undecima; bene valete, vice sancti Petri apostolorum principis Sergius tertius papa, Karolo filio Ludovici filii Karoli Calvi rege Francorum.