La comtesse Berthe, de l'assentiment d'Eudes l. et de ses
deux fils, abandonne aux religieux de Marmoutier le tonlieu levé sur toutes
les marchandises qu'ils reçoivent par eau.
Datierung: 992-995
Cum quadam vice moraretur comes Tetbaldus apud castrum Blesis, adiit cum domnus Petrus prior et alii de monachis nostris, et fecerunt clamorem ad ipsum de ministerialibus suis , qui immittebant malas consuetudines in terram nostram de Fonte Merlandi. Transierant enim plurimi villani de terra Sancti Martini de Castro Novo ad terram nostram, ut ibi hospitarentur , et cogebant eos ministeriales comitis reddere sibi commendisiam, quam cum primum nollent reddere villani, distrinxit inde eos unus de praedictis ministerialibus, Ascelinus nomine, et pro hoc abstulit eis quatuor libras denariorum in emendationem. De quo cum fecissent monachi nostri clamorem ad comitem, jussit comes vocari ad se Hugonem praepositum et Ascelinum, auctores praedictae emendationis, et praecepit eis ut nullam amplius injustam consuetudinem inferrent villanis qui hospitarentur in terram Sancti Martini, hoc etiam ex praecepto suo indicens, ut quicumque terram Sancti Martini incolere vellent, securi et liberi ab omni exactione viverent, sicut et reliqui naturales villani ejusdem Sancti; et, jubente eo, guadiavit Ascelinus domno Petro illas quatuor libras emendationis, quas tulerat praefatis villanis, Testes qui affuerunt: Warinus comes de Rosniaco, Girardus senescalcus comitis, Rainaldus camberlencus comitis, Herbertus Bricto, Warinus filius Gradulfi, Gaufredus decanus Sancti Martini. Eodem die, fecerunt clamorem monachi nostri ad comitissam Adelaidem, uxorem comitis Tetbaldi, de teloneario qui capiebat telonium de navigio nostro, quotiens oportebat illud transire per portum Blesis, quod antea nulli reddere soliti eramus. Jure enim perpetuo, Berta regina, ad quam olim maxime pertinebat portus Blesensis, perdonavit Sancto Martino et nobis omne telonium omnium rerum quaecumque in nostros usus per aquam adduceremus, sicut testantur litterae nostrae quas de hoc habemus, quas ipsa manu propria firmavit signo sanctae crucis, et ad confirmandum vas tradidit seniori suo comiti Odoni seni et duobus filiis suis, comiti Tetbaldo et comiti Odoni juveni. Quod posteaquam audivit comitissa, contristata est valde pro ministeriali suo qui injuste, ipsa etiam nesciente, acceperat telonium a nobis. Unde praecepit ei illico ut et quod jam inde habuerat totum ex integro redderet, et ulterius auferre aliquid de navigio nostro non praesumeret. Hoc viderunt et audierunt: Hugo praepositus, Ascelinus, Girardus famulus noster.