Datierung: 1191 07 24
Ausstellungsort: Rom, St. Peter
Caelestinus episcopus seruus seruorum Dei. Dilectis filiis Geraldo priori Grandimontens(is) ord(inis) eiusque fratribus tam praesentibus quam futuris regularem uitam professis in perpetuum. Quanto per infusionem sancti spiritus caelestis subditi magisterio disciplinae odorem religionis in uestro hactenus ordine obseruatae latius expandistis, ut secundum apostolum conuersatio uestra odor sit uitae in uitam, tanto nostro imminet officio sollicitius attendendum, ne inimicus humani generis, qui semper circuit quaerens, quem deuoret, piis inuidens studiis perfectorum per suae calliditatis astutiam aduersus uos domino resistente praeualeat et propositum religionis et ordinis, sub quo laudabiliter domino militatis, uirulenta suggestione immutet aliquatenus uel perturbet in uobis fraternae pacis gratiam uiolando. Inde siquidem est, quod, cum inter uos permittente ipso, qui fideles suos tentari non patitur super id, quod portare possunt, seminarium scandali subortum fuerit, quod sollicitudine plurimorum adhibita hactenus sedari nequiuerit, ad praesentiam feli(cis) recordationis Urbani predecessoris nostri quidam uestrum ex utraque parte litigantium fratrum accesserunt coram eo et fratribus plurima de institutione uestri ordinis et de illatis utrinque iniuriis proponentes, qui examinatis omnibus diligenter, quae in ipsius audientia retulerunt, ut de caetero inimico uirtutum omnium nocendi aditus clauderetur et in ordine uestro fraternae pacis concordiam tam facilem ipsius calliditas non turbaret in his, quae uidebantur generare materiam iurgiorum, correctionis apostolicae manum de fratrum consilio statuit apponendam. Proinde nos memorati praedecessoris nostri Urbani et Clementis uestigiis inhaerentes ad eorum exemplar apostolica auctoritate decernimus, ut, qui relicto saeculo ad ordinem istum confugiunt, priori, qui pro tempore fuerit, et successoribus eius catholicis uel capitulo, si prior non fuerit, obedientiam et reuerentiam absolute promittant. Fratribus autem singulis in his, quae ad commodum et honorem domus pertinent, fraternae charitatis officium et auxilium debitae subuentionis impendant maiores se inuicem secundum apostolum arbitrantes, quatinus iuxta euangelicam apostolicamque doctrinam se inuicem honore praeueniant et, qui forte maior est meritis, non erubescat amore domini fieri minoribus ministrator. Paci uestrae praeterea prouidentes statuimus, ut ad recipiendum alterius religionis hominem nemo uos cogat inuitos, ne, dum instituta relicti ordinis, qui ad uos confugerit, aemulatur, a uestrae obseruantia disciplinae animos simpliciorum auertat et aliis uos contingat iniuriosos et molestos existere, si professos eorum uolueritis retinere. Priori autem tam in spiritualibus quam in temporalibus plenam concedimus auctoritate apostolica potestatem, ita ut uni conuersorum, qui magis idoneus fuerit, in cellis uestris temporalia disponenda committat, qui de ipsius prioris mandato eleemosinas depositaque recipiat et in pios usus ad necessitatem domus prouida consideratione conuertat. Cura uero spiritualium libere de mandato prioris circa clericos ipsos resideat, ita quod nullus laicorum fratrum in confessionibus, paenitentiis et diuinis officiis celebrandis et corrigendis excessibus clericorum ullam sibi auctoritatem usurpet, sed haec omnia per priorem iamdictum uel de mandato ipsius per clericos impleantur. Ad haec ad instar praedecessorum nostrorum fael(icis) record(ationis) Alexandri, Lucii et Clementis Rom(anorum) pontificum omnibus regulam uestram seruantibus, sicut in uestro ordine et suprapositis nostrae correctionis capitulis salubriter continetur, laborem loco paenitentiae et in peccatorum suorum remissionem iniungimus, quae in ipsa obseruantia patiuntur. Institutionem quoque, quam ad castigationem uestram post confirmationem faelic(is) record(ationis) Alexandri papae predecessoris nostri salubriter addidistis, auctoritate apostolica confirmamus et perpetuis decernimus temporibus ualituram statuentes, ut liberum uobis sit secundum regulam uestram atque instituta ordinis absque aliquorum grauaminibus uel molestiis domino famulari. Praeterea domum et loca uestra cum omnibus, quae in praesentiarum iuste ac pacifice possidetis uel in futurum concessione pontificum, largitione regum uel principum, oblatione fidelium seu aliis iustis modis Deo propitio poteritis adipisci, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis scripti priuilegio communimus statuentes, ut ea firma uobis uestrisque successoribus et illibata permaneant. Obeunte uero te nunc eiusdem loci priore uel tuorum quolibet successorum nullus ibi qualibet subreptionis astutia seu uiolentia praeponatur, sed iuxta uestrae regulae statutum sex clerici et sex laici eligantur, qui, sicut in eadem regula continetur, electionem secundum Dei timorem faciant. Volumus tamen, ut, sicut in electione priorum uestri ordinis noscitur hactenus obseruatum, praefati sex clerici per laicos et sex laici per electores clericos eligantur. Decernimus ergo etc., salua in omnibus sedis apostolicae auctoritate. Si qua igitur etc. Cunctis autem etc. Amen. Amen. Amen.
R. Ego Caelestinus catholicae ecclesiae episcopus. BV.
Ego Octauianus Ostien(sis) et Velletrensis episcopus.
Ego Ioannes Praenestinus episcopus.
Ego Petrus Portuensis et sanctae Rufinae episcopu.
Ego Ioannes tit. s(ancti) Clementis card. Tusc(anensis) episcopus.
Ego Romanus tit. s(anctae) Anastasiae praesb. card.
Ego Guido praesb. card. sanctae Mariae trans Tiberim tit. Calixti.
Ego Hugo praesb. card. sancti Martini tit. Equitii.
Ego Cinthius tit. sancti Laurentii in Lucina praesb. card.
Ego Gregorius sanctae Mariae in porticu diac. card.
Ego Ioannes s(ancti) Theodori diac. card.
Ego Gregorius sancti Georgii ad uelum aureum diac. card.
Ego Lotarius sanctorum Sergii et Bacchi diac. card.
Ego Nicolaus sanctae Mariae in Cosmydin diac. card.
Dat. Romae apud sanctum Petrum per manum Aegidii sancti Nicolai in carcere Tullian(o) diaconi cardinalis IX kal. augusti, indictione nona, incarnationis dominicae anno Mo. Co. XCo. Io, pontificatus uero domni Caelestini papae III anno primo.