REGEST MABILLE: Bulle du pape Adrien Ier, confirmant, à la demande de l’abbé Ithier, les religieux de Saint-Martin dans les priviléges à eux accordés par la bulle du pape Adeodat et notamment dans le droit accordé au chapitre de choisir son propre évêque et de le nommer. Il déclare également que cet évêque pourra être confirmé par l’un des évêques voisins, le dispensant de venir comme par le passé se faire consacrer à Rome, à cause de la longueur du chemin.
REGEST EDITION: Datur libertas abbati et congregationi sancti Martini proprium episcopum nominandi.
Datierung: MABILLE: 786 06; EDITION: 786
EDITION: Gallia Christiana, Instrumenta ad Tomum XIV, Instrumenta ecclesiae Turonensis, Sp. 8-9, Instr. 6 (= J³ †4499).
In nomine Domini. Ego Hadrianus papa, servus servorum Dei, Autherio, religioso abbati eximii gregis S. Martini, patroni vestri. Innotuit profecto digne auribus nostris, qualiter idem grex nunc usque degerit, ac quae privilegia tam regalia, quam praedecessoris nostri domini Adeodati habuerit, ut, seposita authoritate episcopali Turonicae urbis, quidquid in suprafato grege disponendum erat, sive regendum, aut corrigendum, abbas ejus monasterii, cum suo praeposito, necnon decano, caeterisque probatissimis viris, sub sua tenuerit ditione. Ob hoc debita nos ejusdem consulit sollicitudinis cura, quaeque ad stabilitatem temporum pertinere dignoscitur locorum nobilium. Ideo, secundum antiquam consuetudinem, eidem venerabili loco apostolicae institutionis censura confirmari a nobis deposcit, quatenus privilegium, quod a praedecessore nostro sanctae recordationis, domno Adeodato, claruit, in isto tempore, nostra apostolica ejusdem authoritas demum confirmaret. Idcirco, vestris annuentes votis, praefati patris institutionis decretum prorsus apostolicis infulis sancimus, simulque eadem roboramus, apostolicam sequendo normam. Quapropter, autoritate B. Petri apostolorum principis fulti, decernimus condicto monasterio vestro, statuentes prorsus omnia quae usque nunc sunt, et ut liceat ibidem habere episcopum, sicut a priscis temporibus usque hactenus fuit, per cujus praedicationem populus qui a diversis regionibus devota mente quotidie ad sancta ejusdem confessoris Christi monasterii limina concurrit, remedia percipiat a recreatore animarum. Et quando episcopus sancti praefati loci de hoc seculo migraverit, et alius ab abbate necnon eadem congregatione religiosus electus fuerit, sine qualibet controversia, ne longitudo itineris obsit, a vicinis episcopis, sicuti mos extitit, ordinetur: et si, quod absit, se episcopi aliquo livore infecti atque invidia ordinandi distulerint, hac licentia sive privilegii jure revocati, per institionem hanc apostolicam, cum testimonio abbatis sui, et clericis propriis eorum manibus, de caetero hoc subscripto ferente, sine dilatione ordinetur, pro consuetudine, ut lumen quod ibidem hactenus tanto tempore per episcopi praedicationem claruit, illis temporibus non immoretur, omnino, aut, quod nefas est, extinguatur; neque episcoporum metropolitanus de praefato venerabili monasterio, in cellulis ejusdem ecclesiae, sive titulis, seu oratoriis ditioni ipsius constitutis, aut ordinationes facere, sive pro chrisma conficiendo venire, atque exquisitare, agere aut distringere, vel ad se presbyteros convocare praesumat. Sed, per hanc auctoritatem privilegii nostri, episcopus ex ipso venerabili monasterio canonice curam pastoralem et sollicitudinem ministerii sui, in praelatis adjacentibus, vel subjacentibus, nominatis venerabilibus locis habeat, et quaeque emendanda et corrigenda sunt, cum consensu abbatis sui canonica institutione et secundum ordinem cuncta peragat. Si vero quaelibet discordia inter vicinos episcopos seu episcopum praefatum orta fuerit, nullus audeat, abbate minime annuente, saepius nominati monasterii episcopum distringere, vel in qualibet judicari parte. Quod si abbas ejus monasterii nullo modo voluerit inter eos delimari, nostris apostolicis eveniant obtutibus, concordia reformandi. Statuentes apostolica censura sub divini judicii obtestatione, et anathematis interpositionibus, ut nullus unquam successorum nostrorum pontificum, aut qualibet dignitate praeditus vel potestate, vel alia quaecumque magna parvaque persona, praesumat contra hoc nostrum apostolicum privilegii praeceptum agere; potius autem firmissimum atque stabile illud ejus temporibus decernimus permanendum. Si quis autem quolibet tempore, quod nullo modo credimus, hujus decretum privilegii, apostolica authoritate firmatum, in toto vel in parte temerare temptaverit, suaeque praesumptionis audaciam digna emendatione minus correxerit, sciat se, authoritate domini mei beati Apostolorum principis Petri, anathematis vinculo esse innodatum, et a regno Dei alienum, atque cum diabolo et ejus atrocissimis pompis aeterni incendii supplicio deputatum, et perpetuae condemnationi submissum. At vero qui observator et custos hujus nostri apostolici privilegii extiterit, benedictionis gratiam vitamque aeternam a misericordissimo Domino consequi mereatur. Scriptum per manum Eustachii, notarii et scrinarii sedis nostrae, in mense Junio, indict. IX, Carolo Romanorum patritio. Bene valete.