REGEST MABILLE: Ibbon, archevêque de Tours, renouvelle le privilége accordé au monastère de Saint-Martin et aux religieux qui l’habitent, par Crotbert, renouvelé par Bertus évêque de Tours, ses prédécesseurs, et confirmé par la bulle du pape Adéodat. Ce privilége consiste en l’exemption de ses droits de juridiction, de gîte, de past et autre redevance qui pouvaient lui être dus comme évêque. Les religieux de Saint-Martin auront un évêque particulier ainsi que le droit d’élire librement leur abbé, selon les statuts de la règle de Saint-Benoît. Ibbon termine son acte de confirmation en suppliant ses successeurs de le respecter et de lui donner une nouvelle force en le confirmant eux-mêmes.
REGEST EDITION: Privilege d’Ibbo evesque de Tours de l’an 720.
Datierung: MABILLE: 720; EDITION: 720
EDITION: Abrégé de la deffense des privileges de la noble et insigne eglise de S. Martin de Tours, sujete sans moyen au S. Siege apostolique contre l’appel comme d’abus interjetté par Meßire Mathieu Isoré d’Hervault, conseiller du roy en ses conseils, archevêque de Tours, Paris 1709, S. 2-3.
Conditor rerum omnium Deus invisibilis, per Prophetarum linguas genus erudivit humanum; qui eggregium erga Prophetam praecipit nobis Isaiam, si Deum quaerebamus et scire illius volebamus vias, debitores nostros repetere non deberemus, omnes etiam solveremus fasciculos deprimentes, et omne onus quod aggravabat disrumperemus, et reliqua quae subsequuntur si custodiebamus, tunc repromisit omnibus nostrorum criminum ponderibus dejectis, atque delictorum nexibus resolutis, expulsisque peccatorum tenebris, erumpere quasi mane lumen nostrum ad contuendum scilicet oculis spiritualibus sicuti est Creatorem, quod et sanitas nostra citius oriatur, et anteat faciem nostram justitia et gloria Domini immarcessibilis colligat nos. Tunc invocemus et Dominus exaudiat: Clamemus, et dicat voce coelitus, ecce adsum. Cui abisso veteris testamenti consonat vel invocat atque confirmat in voce cataractarum nostrarum ipsius redemptoris voce, dimittite et dimittetur vobis, et iterum quaecumque vultis ut vobis faciant homines, et vos eadem facite illis, et diligis proximum tuum sicut te ipsum; hoc ergo mandatum sufficit nobis in totum in quo legem integram veterem, et novam et universos Prophetas pendere et impleri scriptura firmavit et de vita contemplativa partem optimam quam Dominus Mariam elegisse laudavit, sufficere credimus testimonio ipsius. Quamvis et actualis vita habeat cum retributore bonorum operum mercedem suam, tamen praeposuit satagenti Marthae circa plurima se contemplantem Mariam. His ergo tantis atque talibus testimoniis exercitatus, animo decrevi ego in Dei nomine Ibbo etsi quamlibet peccator Turonensis urbis gratia Dei vocor Episcopus, Privilegium concedere, atque libertatem congregationi Monasterii Basilicae beatissimi post Apostolos Galliarum clarissimi Confessoris Martini; ubi ipse in corpore requiescit condonare, in quo venerabilis Vir Guntramnus Abba praeesse videtur, quod jam dudum a Praedecessore nostro Crotperto Turonicae urbis quondam Episcopo, christianissima devotione ad ipsam sanctam Basilicam, vel congregationem ibidem consistentem fuit concessum; vel etiam per authoritatem Sedis Apostolicae Papae urbis Romae, ex consensu ipsius Crotperti, hoc Privilegium ad instar ex ipsa dictione Apostolica fuit confirmatum. Nec immerito reor eisdem ita viventibus pie atque Catholice hoc supervenire privilegium poterit, qui indesinenter die noctuque Patrono nostro famulantes, placere piissimo Christo contendunt, omni honestate ac moderatione morum corpora coercentes redigunt servituti: atque suis libertatem Monachis dare, cujus honorem fiscus totum dedit urbi et census, libereque vivere, nomenque instituit haeredis. Cujus praefulgentem et miraculis coruscantem a Regibus singulariter emunitatem urbs nostra tota promeruit, praestante piissimo Dagoberto quondam Rege integram immunitatem suscepit. Dignum abitror munus ab eodem impetratum, eidem vel in suo viventibus patrocinio trementibus ulnis proferre. Praefatis ergo Fratribus et Abbati, jura servantibus Patrum, cedimus, cessosque volumus Ecclesiae census, servitutis opera, mansiones, pastus, munera, froeda, fisco, Episcopo, judicibus, missis, et Archidiacono; et consuetudines omnes saeculares amputamus seu resecamus, et quidquid nobis, vel eisdem servire dareve solebant. Et quidem quae possident vel adhuc largiente Domino a christianis hominibus collatum fuerit sibi semper vendicent, habeant atque perpetuo jure tempore nostro vel successorum nostrorum deffendant, eisque proficiat perenni firmitate: Nec nobis nec nostro cuiquam successori quicquam aliud dent, nisi juxta postulationem Fratrum, vel statuta sanctorum Patrum, quam honores impositae manus, graduum Benedictiones subsequentium, Altaris, Chrismatis, et Olei sancti, et hoc ipsum absque ullo praemio secundum sanctas Scripturas accipiant. Et si Abbas ad hac luce discesserit, per electionem memoratae congregationis Monasterii, quorum vita perfecta creditur, sicut Regula sancti Benedicti edocet, in eorum consensu solidetur; sicut et authoritas Papae urbis Romae Adeodati continet per privilegii seriem, nullas gravedines a quolibet Episcoporum sub praetextu discussiones Religiosus Abbas vel Monachi ibidem degentes sustineant, neque rursus hospitandi sibi apud eos licentiam vendicantes, dispendia hiis atque insolentias Angariarum imponant: neque per occasionem regularis disciplinae rimandae atque servandae quaslibet importent injurias. Sed liberam licentiam similiter habere statuimus, salva profecto Monachicarum regularum custodia, Religiosum Abbatem quicumque pro tempore praeerit, praefato venerabili Monasterio id procurante: ut erga quod priscae traditionis ejus articulus continet, conservare nitatur; et quique sub ejus reguntur dispensatione, solerter custodire commoneat, districteque compellat. Reverentissimus vero Episcopus in cujus parochia memoratum venerabile Monasterium, vel res ejus ac possessiones constiterint, faciendae tantum Ordinationis ac promotionis Sacerdotum atque Levitarum, vel conficiendi Chrismatis sit tantum concessa licentia. Dispositionem autem venerabilis loci gerere, ac conversationem Monachicam exquirere; Religioso Abbati ejusque Praeposito, vel quique Probatissimi fuerint in eodem monasterio, quod etiam praefati Praesules consona sententia definierunt decernimus: Quisquis igitur quolibet tempore (quod nullatenus credimus) hujus decretum Privilegii quod authoritate Apostolica subnixi consentiendo firmavimus, in totum vel in partem temerare tentaverit, suaeque praesumptionis audaciam digna emendatione minus correxerit; in perpetuum percellendum se noverit non solum tantorum sententia Sacerdotum, sed etiam aequissimo Apostolica condemnationis aculeo, quia violare pertinaciter nisus est, quod salubriter conservare debuerat. Et ita quoque hujus Privilegii sanctio firma et rata indiminute persistat atque permaneat, erga quod et praecellentissimi totius Galliae Reges ut Scripta comperimus, ad reprimendas Laicorum infestationes edicto praemunire idem venerabile monasterium Regali pietate dignati sunt: Ita et nos inspirante Domino plena devotione deinceps in idipsum Venerabilem Guntrmanum Abbatem suamque congregationem, vel praefati Monasterii sancti Martini Antistetis volumus confirmare, ut inspecta ipsa Privilegia tam decessoris nostri Crotperti, Bertoni, quam et Adeodati Papae urbis Romae, seu confirmationes gloriosorum Regum, ut nostro tempore vel Successorum nostrorum omnimodis inviolabiliter conserventur, et in nulla qualibet parte, sicut a nobis Decretum est corrumpantur. Rogamus et conjuramus Successores nostros, secundum sancti Pauli exemplum, per nomen Domini nostri Jesu-Christi, ut idipsum sentiatis omnes nobiscum, conservantes Domini Mandatum, quod dicitur: Gratis accepistis et gratis date. Et illud Propheticum testimonium: Beatus qui extulit manus suas ab omni munere, id est ut nec per obsequium indebitum serviendo, nec per linguam laudando, nec per manum plenam muneribus donum Spiritus sancti corrumpatur: sed illa potius intueantur munera immortalia, quae sunt caelis condita; de quibus dicitur, quod oculus non vidit nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit, quae praeparavit Deus diligentibus se et custodientibus legem suam. Abbas vero qui eligendus est, non eum nativitas, aut divitiae, aut ingenuositas praeferat: sed quem sanctitas mores vel gravitas, vel pietas adornaverit anteponant, in nullis quoque modis quos praediximus, juxta conjurationem dissentiatis nobis praedicti Successoris, si non Martinus consortio, si non Christus suo vos excludat regno. Vos quoque venerandos mihi Galliarum Praesules et Belgicae, Aquitanicae Metropolitanos, et omnes Confratres et Episcopus suplex exoro, ut huic paginulae pro socio vestro Patrono nostro sancto Martino assensum tribuatis animo ex pleno, manibus vestris infra subscribentes, roborem detis perpetuum, ut ad aeterna vobis praemia hoc Privilegium per orationem quibus datur perveniat et nobis. Ego in Christi nomine Ibbo etsi peccator Episcopus; hoc Privilegium integra voluntate et devotione ad Monasterium sancti Martini, ubi Monachi secundum Regulam Sancti Benedicti conversare videntur.
Dido Peccator consentiens scripsi
Bertacharus Abba consentiens subscripsi
Dodo ac si indignus Diaconus consentiens subscripsi
Mummolenus Abba consentiens subscripsi
Bertherannus consentiens suscripsi