REGEST MABILLE: Le roi Eudes, à la demande de l’abbé Robert, confirme les biens affectés à la manse des chanoines, ainsi que les priviléges et les immunités accordés au monastère de Saint-Martin, par ses prédécesseurs. Eudes, par ce diplôme, renouvelle les dispositions déjà énoncées dans les diplômes de Louis-le-Débonnaire, n° IV, et de Charles-le-Chauve, n° XIV.
REGEST EDITION: Dieses Regest ist nicht öffentlich zugänglich.
Datierung: MABILLE: 896 01 02; EDITION: 896 06 01
EDITION: Bautier, Robert-Henri (Hg.): Recueil des actes d’Eudes roi de France (888-898), Paris 1967 (Chartes et diplômes relatifs à l’histoire de France 11), S. 167-178, Nr. 41.
In nomine Domini Dei eterni et Salvatoris nostri Jesu Christi. Odo ejusdem Dei omnipotentis misericordia rex. Si petitionibus servorum Dei pro quibuslibet ecclesiasticis necessitatibus aures nostras pulsantium libenter annuimus et ad divinae potentiae in locis Deo dicatis uberius famulandum auxilium porrigimus, id nobis procul dubio et ad mortalem vitam temporaliter deducendam et ad futuram feliciter optinendam commodum provenire confidimus. Igitur notum esse volumus cunctis sancte Dei Ecclesiae fidelibus et nostris, scilicet presentibus atque futuris, quia adiit serenitatem culminis nostri venerandus vir, noster quoque germanus, Rotbertus, inclitus abba basilicae eximii confessoris Christi beati Martini, in suburbio Turonicae civitatis sitae, reverenter poscens ut res, quas antecessor ejus venerabilis abba Hugo, suo nobillissimo optentu, ob amorem Dei et reverentiam beati Martini, cum magno et ortodoxo rege Karolo et principibus regni eidem sancto Martino et fratribus suae congregationis perpetualiter possidendum optinuerat, videlicet Capleiam cum villa Cumisiaco et Miliciacum, necnon Saldoam et Novientum ac Merlaum, quam domnus Hludovicus rex cum omnibus rebus sibi pertinentibus fratribus predicti loci dederat more regio pro mercede communi omnium qui easdem res prona devotione dicto sancto Martino optulerant perpetualiter et absque minoratione vel subtractione aliqua corroboraremus, et ei monasterium in predictis rebus vel alicubi, pro infestatione paganorum vel malignorum hominum, construere eisdem fratribus libuerit aut necesse extiterit, nostra largitate concederemus, absque inquietudine more solito permanendum nec cuiquam fidelium nostrorum in mansionibus clericorum, absque eorum voluntate, manendi licentiam umquam concederemus, etiam si nostra affuerit presentia. Insuper etiam addidit supplicando ut monasterium sancti Martini cum omnibus rebus sibi pertinentibus, de more regum videlicet predecessorum, sub nostrae immunitatis tuitione ac defensionis munimine recipere dignaremur, assensum prebendo ut, sicut temporibus Hludovici quondam augusti seu etiam Karoli serenissimi imperatoris et omnium regum predecessorum nostrorum, res ejusdem sancti Martini in Austria, Neustria, Burgundia, Aquitania et in ceteris regni, Christo largiente, nostri partibus consistentes, quae non solum a regibus atque ab ortodoxis principibus, verum etiam a ceteris fidelibus, collatae vel per quoslibet contractus et munimina cartarum in jus ejusdem sancti Martini traditae sunt et quieto jure in ditione ac regimine abbatum ac decani fideliumque fratrum Deo devote famulantium ordinatim extiterint, ita et nostris temporibus sub nostrae immunitatis defensione consistere et ab omni publica functione ac judiciaria exactione immunes liberasque decernere dignaremur. Et ut praecepta eorum ac privilegia in presentia nostri nostrorumque fidelium recitarentur expetiit, in quibus preceptis regum et privilegiis prerogativo consensu ab eorum mansionibus infra monasterium constructis et intra muros Turonicae civitatis collocatis omne dominium abbatis vel procuratorum suorum regali munificentia excluditur. Quarum predictarum rerum usus et possessio, temporibus quibus beati Martini gleba cum peregrino grege suo exulavit, ipsius patris obtentu, suae ecclesiae non parvum ministraverit lucrum, sed postquam propriam revisit Turonicam aulam subsequente paganorum gladio eedem res perpetuum susceperunt excidium, et ideo praedictus eorum abba, dulcissimus germanus noster, animo dignum duxit ut, tam ex memoratis rebus quam etiam ex villis priscis temporibus ad stipendia eorum deputatis, renovationem precepti ad majorem in posterum auctoritatem a nostra munificentia optinerent, suggerensque ut nostro indultu ac pernecessario suffragio eis subvenire dignaremur et in restauratione earundem rerum, sicut Deo servientibus, opem ferre more regio studeremus, quatinus inde et futura potior pararetur nobis merces et servitium famulorum Dei propensius ac liberius pro stabilitate regni nostri in dies redderetur. Quas quidem villas per privilegia apostolica necnon et regalia praecepta sibi ad victus potusque et vestimentorum naturales necessitates delegatas ex multo tempore memorati canonici habebant, sed ob negligentiam abbatum cupiditatemque malorum hominum necnon et incursum paganorum maxima ex parte, cum magno illorum detrimento, sibi dicunt subtractas, quarum nomina sunt haec: Lugogalus, com omni integritate suarum appendicium; Portus quoque et Brugogalus, Curciacus denique et Tauriacus, Castanetus etiam et Odatus, Medonna et Bladalaicus, Dociacus et Restiniacus, Catnucius et Vobridius, Magittus et Genestogalus, Novientus et Sadobria, Prisciniacus et Patriciacus, item Vobridius in pago Cinomannico, Marsiacus, Liradus, [Antoniacus et] Curciac[us], Mons quoque quam Gerbaldus precario more tenere videtur. Quae quidem villae sub omni integritate eorum stipendiis deputatae sunt ut omnibus temporibus, sicut in preceptis regum insertum est, eorum necessitatibus deserviunt. Cujus petitioni nobis valde saluberrimae ac profuturae, ob amorem Dei et reverentiam praelibati peculiaris patroni nostri domni Martini, libenter assensum praebere nobis usquequaque libuit. Quapropter volumus atque decernimus ut jam dictae villae mercede regum et aliorum bonorum virorum ad suplementum seu confugium fratrum collatae, cum aliis vilis modo nominatim expressis et jam pridem eorum stipendiis ac vestimentis deputatis et in precepto domni Karoli nominatis simulque cum reliquis facultatibus omnium rerum praelibati sancti Martini, sub nostre defensionis munimine modis omnibus consistant. Super qua re regiam nostram dignitatem humili supplicatione, cum consensu sepenominati abbatis, humiles jam sepedicti canonici deprecati sunt, ut more regio preceptum magni Karoli atque preceptum Hludovici super omnibus eorundem fratrum rebus denuo corroborare dignaremur. Quorum etiam petitionem ratam perspicientes, pro amore Dei ac reverentia praelibati domni Martini, in nostra elemosina communi praeceptum nostrae auctoritatis fieri jubemus, per quod decernimus ut, sicut in privilegiis praedecessorum regum continetur, ita ab hodierna die et in reliquum inrefragabiliter permaneat cum omnibus villis eorum stipendiis deputatis. Praecipientes ergo jubemus atque precipimus ut nullus judex publicus aut quilibet superioris aut inferioris ordinis rei publicae procurator ad causas judiciario more audiendas, in ecclesias aut villas seu reliquas possessiones quas moderno vel priscis temporibus in quibuslibet provinciis aut territoriis regni nostri juste tenet vel deinceps in jure ipsius basilicae divina pietas augeri voluerit, ingredi presumat, nec freda aut tributa aut mansiones aut paratas aut teloneum ex ullis negotiis, sicut in preceptis regum continetur, exigere aut fidejussores tollere aut homines, tam ingenuos quam servos, super terram ipsius basilice commanentes, distringere, nec ullas publicas functiones aut redibitiones vel illicitas occasiones [requirere] tam temerarius audeat. Quicquid ergo de predictis rebus beato Martino devote collatis vel sibi pertinentibus in jus fisci cedendum fuit et a decessoribus nostris comperimus collatum, nostrae largitatis munere libenter volumus esse per immensum eidem sancto Martino sibique famulantibus canonicis concessum, toto remoto fisci dominatu, ad sustentationem canonicorum seu pauperum sit suplementum. Volumus etiam ut, sicut in preceptis eorumdem fratrum continetur, omnes refectiones ex cellis et villis […]; et manselli qui sunt ad Berbisilos instituta compleant servitia; decimae et nonae dominicalium rerum, scilicet tam ex villis dominicatis quam et in beneficio datis, hospitali nobilium atque pauperum absque subtractione aliqua in nostra elemosina deputate habeantur. Si quis autem in tantam prorumpere ausus fuerit audaciam et hoc praeceptum nostrum violare presumpserit, quemadmodum in regum preceptione continetur, non solum in offensam nostram lapsurum, verum etiam sexcentorum solidorum auri ad purum excocti se noverit poena multandum, ex qua duas partes rectores monasterii, tertiam vero jus fisci recipiat. Sin autem de predictis rebus, per tepeditatem et negligentiam abbatum aut ministrorum seu per presumptionem judicum cupiditatemve malorum hominum injuste abstractum est, id per hanc nostram auctoritatem prorsus restaurandum precipimus, corroborantes denuo pancartam super omnibus rebus ejusdem sancti Martini pro munimine omnium cartarum quae incendio Nortmannorum vel quolibet modo adustae vel neglectae sunt. Et ut haec auctoritas inviolabilem optineat effectum et a fidelibus sanctae Dei Ecclesiae et nostris verius credatur ac diligentius conservetur, manu propria subter firmavimus et anuli nostri impressione signari jussimus.
Signum Odonis gloriosissimi regis.
Heriveus notarius, ad vicem Gualterii, recognovit et subscripsit.
Oydilardus ambasciavit.
Data IIII nonas junii, indictione XIIII, anno VIIII regnante domno Odone gloriosissimo rege. Actum Aurelianis civitatem. In Dei nomine, feliciter. Amen.