REGEST MABILLE: Charles-le-Chauve déclare que les chanoines de Saint-Martin lui ont représenté que les villae et les propriétés affectées à leur entretien par les diplômes de ses prédécesseurs, Charlemagne et. Louis-le-Débonnaire, leur ont été enlevées où soustraites, par la négligence de leurs abbés, la malignité de leurs ennemis et surtout par suite des perturbations que les invasions des Normands ont apportées dans la société et que la grande pénurie où ils se trouvent les met dans la nécessité d’implorer sa miséricorde, pour qu’il veuille bien leur faire rendre les biens usurpés et leur en confirmer la possession. Ayant égard à une aussi juste demande, Charles énumère toutes les terres et possessions affectées par ses prédécesseurs à la manse des Chanoines et leur en confirme la possession, déclarant ne vouloir qu’aucune d’entre elles leur soit enlevée ou soustraite ; il veut aussi que l’hôpital des pauvres et celui des riches perçoivent la neuvième partie des revenus des villae appartenant aux abbés, etc.
REGEST EDITION: Dieses Regest ist nicht öffentlich zugänglich.
Datierung: MABILLE: 862 04 23; EDITION: 862 04 23
EDITION: Tessier, Georges (Hg.): Recueil des actes de Charles II le Chauve, Roi de France. Tome 2, Paris 1952 (Chartes et diplômes relatifs a l’histoire de France 8), S. 32-41, Nr. 239.
In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Karolus gratia Dei rex. Cum motu instabili tempora labantur mundi et mens humana nequeat simul cuncta quae sunt, quae fuerant quaeque sequuntur perfacili colligere sensu, consequens est nostrorum quaecumque juste recteque geruntur temporum judici committere rerum, quatinus futuris temporibus cuncta quae in regno a Deo nobis commisso, divina favente clementia, more regio fuerint ordinata liquidius cunctis patescere queant. Quamobrem notum fieri volumus omnibus sanctae Dei Ecclesiae fidelibus atque nostris, praesentibus scilicet atque futuris, quoniam grex venerandus praeclarissimi confessoris Dei beati Martini, peculiaris patroni nostri, adiit culmen munificentiae nostrae, offerens nutibus nostrae excellentiae quomodo per privilegia apostolica necnon et regalia, videlicet avi nostri Karoli seu et genitoris nostri piae recordationis domni Hludowici quondam augusti ac nostra, villas sibi ad eorum stipendia deputatas habuerint, sed ob negligentiam abbatum cupiditatemque malorum hominum, necnon etiam saevitiam paganorum, maxima ex parte ferebant sibi subtractas, et ob id ad nostra confugientes subsidia, regiam poscebant dignitatem ut circa eos aut tantorum recolenda decerneremus instrumenta patrum, si fieri posset, inconvulsa manere aut provideremus eis benignitate regali de eisdem villis quae possent sufficere secundum necessitatem eorum usibus stipendiorum. Nos quoque, horum rationabili suggestione permoti, tantorum patrum ac venerabilium regum instituta summo cultu veneranda nequaquam removere cupientes, immo omnimodis nostris futurisque temporibus mansura decernentes, una cum consultu omnium procerum regni nostri, tam ecclesiasticoram virorum quam etiam illustrium laicorum, dignum fore duximus eorum consulere petitionibus, et, licet non ignoremus canonicam institutionem, divina fulcitam auctoritate, coeteris supereminere institutionibus, tamen pro summa necessitate imminentium periculorum diversorumque eventuum regni nostri, praecipue quidem ut nulli sit abbatum atque rectorum ejusdem sacri loci licitum aliquando nostram secundum suam voluntatem ullo modo movere constitutionem, ex potiori villarum numero hactenus eis attributo quasdam villas specialiter, quas et assignari infra decrevimus, eisdem fratribus ad victum potumque canonicae administrationis deliberavimus concedere, quod et siquidem constat nos animo libentissimo peregisse eo videlicet tenore ut abhinc et in reliquum ipsae villae ad id quod praesignatum est eis libere per superventura tempora, seclusa omni immutatione abbatum suorumque praepositorum praeter nostram institutionem, absque aliqua inquietudine deserviant. Quarum villarum nomina haec sunt, id est Lugogalus cum capellis ac manso dominicato et factis nonaginta duobus, in quibus sunt coloniae Cuciacus et Areolas, Vitlena et Buttarias atque mansiones quae olim datae fuerunt in beneficio; Portus quoque cum capellis ac manso dominicato et factis XLVI, in quibus est item colonia Madriniacus; Burgogalus cum capellis, videlicet sancti Hispani et sancti Martini ac manso dominicato et factis triginta; Curciacus cum capella ac manso dominicato et factis septuaginta in quibus est colonia Cibriacus et Rubrus et Camiliacus et Macerias atque Juis seu Gebriacus, necnon Buxarias et Brittaniolas, et pratum quod est juxta Canavas; et Tauriacus cum capella ac manso dominicato et factis XXXVIIII; Castanetus cum manso dominicato et factis XLII; Odatus cum capella ac manso dominicato et factis L duobus; Medonna cum capellis ac manso dominicato et factis viginti tribus et quartis tribus in quibus consistunt coloniae Salciacus et Cavanias seu Mulnittus atque Ruliacus; Bladalaicus cum capella ac manso dominicato et factis XLV; Dociacus cum capella ac manso dominicato et factis XXXIIII; Restiniacus cum capellis et manso dominicato et factis XL, in quibus habetur colonia quae dicitur Locus; Catnutius cum capellis ac manso dominicato et factis quinquaginta VIII, in quibus habetur colonia Reliacus et Bonittus; Vobridius super Ligerim cum manso dominicato et factis XXX tribus; Magittus cum capella ac manso dominicato et factis quadraginta II, in quibus habetur colonia Vicinias et Brugogalus atque Antoniacus; Genestogalus cum capella ac manso dominicato et factis octoginta VIII, in quibus habetur colonia Todrias et Fagetus, Turbiliacus et Nova villa; Novientus in pago Andecavo cum capella ac manso dominicato et factis XLII, in quibus habetur colonia Cavanias et Linarias cum oratorio; Sadobria cum capellis, scilicet sancti Christofori necnon sancti Martini ac manso dominicato et factis octoginta uno et medio, in quibus consistit Croviacus cum oratorio, et Fontanas et Bellus Mons atque Floriacus; Prisciniacus cum capella ac manso dominicato et factis quadraginta in quibus continentur coloniae Avaliae, Tribraici et Buxedus; Patriciacus cum capellis, scilicet sancti Martini et sancti Petri ac manso dominicato et factis XL et medio, in quibus consistit colonia Belciacus, Avesa cum oratorio et Cavanetus; item Vobridius in pago Cinomanico super Lidum cum capella ac manso dominicato et factis XXVIIII, in quibus continetur ipsa colonia Vobridius, et Vallis seu Bolonnus et Luiniacus et Curtis Admonis, necnon Curtis Macionis cum silvula quae dicitur Landa. Has denique praefixas et nominatim praescriptas villas quae noscuntur cum vineis, culturis, silvis, pratis, farinariis, usibus et stipendiis fratrum beati Martini coenobii deputatae, quamvis quibuslibet ex eis a rectoribus ejusdem saepe dicti loci inlicita imminutione largita fuerint beneficia, secundum praesignatam quantitatem factorum redintegratas, eorumdem fratrum victui ac potui more canonico perpetuo habendas decernimus. Denique Antoniacum atque Curciacum cum colonia Vetrarias, sicut jam olim nostris praeceptionibus eis ad vestimenta confirmavimus, perenni confirmatione mansuras ad integrum judicamus; Marciacum vero ad calciamenta coeterosque necessarios usus, Liradum quoque ob Normannorum seu Brittonum saevissimam persecutionem ad confugium seu monasterium construendum jure praefixo cum omni integritate concessas fore decrevimus. Concedimus etiam eis juxta monasterium inter Berbizilos et Spicarias, ad communem utilitatem eorum necnon pecora custodienda atque alenda, mansellos decem cum culturis et terris sibi subjectis et de pratis aripennos ducentos quinquaginta. Haec omnia in quibuscumque sint pagis, quibuslibet interjaceant territoriis, una cum familia utriusque sexus in eisdem villis commanenti vel sibi pertinenti sub certo numero superius praetaxato villarum, ut jam supra diximus, eorum utilitati in victu ac potu et vestimentis seu calciamentis necnon et confugio, sicut cum bonorum virorum ac procerum nostrorum consilio ordinavimus, sic quoque perenniter mansurum atque inviolabiliter secundum canonicam institutionem ordinationemque proprii abbatis, decani seniorumque ejusdem loci fratrum manere atque ordinari decernimus, sicut jam superius praememoratum est. His itaque divina inspiratione conlatis beneficiis, non indebite, ut remur, statuimus atque ratum fore judicamus ut in eleemosina genitoris genitricisque nostrae atque nostra seu carissimae conjugis prolisque nostrae et eorum virorum qui ecclesiam beati Martini suis ditaverunt rebus, nona pars ex omnibus frugibus et ex vino tam de villis dominicatis, licet in beneficio habeantur vel deinceps dentur, quam etiam ex eis quae fratribus tribuuntur, videlicet ex omnibus quae tempore memorati domni et genitoris nostri ad usus abbatum vel fratrum deputatae fuerunt, hospitali reddatur integerrime nobilium. Hospitale vero pauperum antiqua constitutione permaneat. Tecturam vero monasterii et omnem emendationem, undecumque tempore avi et genitoris nostri consueverunt facere, exinde peragant. Statuentes ergo per hanc nostram auctoritatem praecipimus ut ab hoc tempore et termino regni nostri, in quo, Deo auctore, consistimus, id est anno XXII publicae ditionis curam administrando, nemo quilibet regum successorum nostrorum, principum sive rectorum quorumlibet ordinum aut abbatum vel laicorum ab hac nostra institutione quippam imminuere aut immutare vel distrahere seu inquietare aut sollicitare praesumat, sed, sicut caetera statuta regum conservata custodiuntur, sic haec quoque nostrae praeceptionis auctoritas inviolabiliter ab omnibus conservetur. Refectiones vero fratrum ex more debitas, praeter villas dominicatas, undecumque sive de cellis atque precariis eidem abbatiae pertinentibus vel a catholicis viris in reliquum conferendis, simul per hoc nostrae auctoritatis praeceptum eisdem suis temporibus persolvendas decrevimus, inter quas censemus ipsis fratribus ex villa Adrisciaco refectionem unam plenariam in transitu domni et genitoris nostri Hludowici, quam ipse beato delegaverat Martino, quod evenit XII kal. julii. Concedimus etiam eidem sancto per hoc nostrae dignitatis praeceptum villam quae vocatur Mons, sitam in pago Miliduninse, quam genitor noster genitrici dederat nostrae et ipsa in extremo sui temporis praefato sancto Martino delegare proposuerat, cujus sacram devotionem jure debito nos adimplentes, ob elemosinam genitoris nostri et ejusdem nostrae genitricis ac nostram seu dilectae uxoris prolisque nostrae, instituimus in die obitus sui, quod evenit XIII kal. maias, exinde similiter plenariam refectionem, et VI kal. juniarum, id est tempore ac die quo, Domino annuente, in regni fastigio consecrati et ordinati sumus, similiter aliam eisdem fratribus ex eadem villa Monte refectionem administrari ordinamus, quatinus eisdem fratribus pro nobis ac totius sanctae Dei Ecclesiae statu et pro universali pace delectabilius Deum exorare complaceat. Et ut haec praeceptionis auctoritas per superventura tempora ab omnibus Deum timentibus et sanctos ejus reverentibus custodiatur atque diligentius conservetur, manu propria subter eam firmavimus et de bulla nostra sollemniter insigniri jussimus.
Signum Karoli gloriosissimi regis.
Hildeboldus regiae dignitatis notarius ad vicem Hludowici recognovit et subscripsit.
Legimus.
Data VIIII kal. mai., indictione X, anno XXII regnante Karolo gloriosissimo rege. Actum Turonis civitate. In Dei nomine feliciter. Amen.