REGEST MABILLE: Le roi Raoul confirme les biens, possessions et priviléges de Saint-Martin. — Ce prince, à la demande de Hugues, abbé de la basilique où repose le corps de saint Martin, imitant la conduite de Louis-le-Pieux, de Charles-le-Chauve et de Eudes, ses prédécesseurs, confirme les donations faites à ce monastère, tant par eux que par les autres fidèles, en quelque endroit de ses états, Austrasie, Neustrie, Bourgogne et Aquitaine, que ces biens soient situés. Il déclare ensuite que la juridiction du château nouvellement construit par l’abbé Robert, père de l’abbé Hugues, autour du cloître, pour le mettre à couvert des invasions des Normands et celle des faubourgs situés entre le dit château et la Loire, appartiennent à l’abbé, au doyen et aux chanoines de cette église ; que nul sujet du roi n’a le droit de loger chez les clercs demeurant soit dans l’enceinte du monastère, soit au dehors. Il confirme aux dits chanoines le droit de battre monnaie, avec exemption de toute redevance fiscale, ainsi que l’abandon du service, que, suivant une ancienne coutume, les abbés exigeaient des prébendes, mais dont l’abbé Robert s’était relâché en faveur des chanoines ; il fait restituer à ceux-ci les trois petits monastères de Saint-Pierre ad coemeterium, de Saint-Vincent et de Saint-Benoît, et reconnait l’échange des arènes qu’ils avaient fait avec l’abbé Hugues pour une pièce de terre, située dans la cité de Tours, du côté de la Loiré. Il énumère ensuite les différentes propriétés de Saint-Martin, dont il confirme au chapitre la posession, ainsi que celle des différentes immunités exemptions et priviléges accordés ci-devant.
REGEST EDITION: Dieses Regest ist nicht öffentlich zugänglich.
Datierung: MABILLE: 931 03 24; EDITION: 931 03 24
EDITION: Bautier, Robert-Henri (Hg.): Recueil des Actes de Robert Ier et de Raoul rois de France (922-936), Paris 1978 (Chartes et diplômes relatifs à l’histoire de France 13), S. 60-70, Nr. 15.
In nomine sancte et individue Trinitatis. Omnipotentis Dei misericordia, Rodulfus rex Francorum. Si petitionibus servorum Dei pro quibuslibet ecclesiasticis necessitatibus aures nostras pulsantium libenter annuimus et, ad divine potentie in locis Deo dicatis uberius famulandum, auxilium porrigimus, id nobis procul dubio et ad mortalem vitam temporaliter deducendam et ad futuram feliciter obtinendam commodum provenire confidimus. Igitur notum esse volumus cunctis sancte Dei Ecclesie fidelibus et nostris, scilicet presentibus atque futuris, quia ad suggestionem atque precatum Sancti Martini canonicorum, adiit serenitatem culminis nostri vir venerabilis, noster quoque satis superque fidelis Hugo, inclitus abba basilicae, in qua sanctissimum corpus ipsius eximii confessoris Christi beati Martini venerabiliter requiescit, rectorque rerum ipsius, humiliter reverenterque deposcens, ut monasterium Sancti Martini cum omnibus rebus sibi pertinentibus, de more regum videlicet praedecessorum, sub nostrae immunitatis tuitione ad defensionis munimine recipere dignaremur; ut, sicut temporibus Hludovici quondam augusti seu etiam Karoli serenissimi imperatoris necnon domni Odonis gloriosissimi regis omniumque praedecessorum nostrorum, res ejusdem Sancti Martini in Austria, Neustria, Burgundia, Aquitania et in ceteris nostri, Christo largiente, regni partibus consistentes, quae non solum a regibus atque ab orthodoxis principibus verum etiam a ceteris fidelibus collatae, vel per quoslibet contractus et munimina cartarum in jus ejusdem Sancti Martini traditae sunt, et quieto jure in ditione ac regimine abbatum seu decani fideliumque fratrum Deo devote famulantium ordinatim extiterunt, ita et nostris temporibus sine aliqua detractione vel diminutione sub nostrae immunitatis defensione consistere et ab omni publica functione ac judiciaria exactione immunes liberasque decerneremus. Hac igitur consequenti ac saluberrima suggestione permoti, illius praefati abbatis admodum venerandi petitionibus congruentissimis tanto libentius assensum praebere dignum duximus, quanto et ipsum erga fidelitatem nostram noveramus esse promptissimum, et insuper id quod sanciendum ille petebat, nostris futurisque temporibus, eidem venerabili monasterio ac fratribus ibi perpetuo degentibus providebamus fore proficuum atque saluberrimum. Primo siquidem omnium precipimus atque jubemus de castro, quod ob infestationem Normannorum in circuitu jamdictae basilicae, obtentu atque juramine Roberti quondam venerabilissimi ipsius loci abbatis genitorisque saepedicti Hugonis et postea regis quamplurimum gloriosi, nuper aedificatum est, ne quispiam praeter abbatem necnon decanum ceterosque canonicos ejusdem coenobii, unquam ab hac die aliquam deinceps, de quacumque re in praelibato castro sive in circuitu ipsius et usque ad fluvium Ligeris in hoc totum quod juris Sancti Martini esse videtur, habeat exercendi potestatem, juxta quod in praecepto domni Karoli serenissimi regis predecessorisque nostri, et liberalissimam petitionem saepius nominandi abbatis Roberti habetur insertum; nec cuiquam fidelium nostrorum in mansionibus clericorum in eodem monasterio, immo in ipso castro degentium, secundum instituta apostolicorum et regum, manendi licentiam damus, etiam si nostra affuerit praesentia. Concedimus etiam nostrae largitatis munere, ut percussuram numismatis, quae et moneta dicitur, secluso fisci jure, idem canonici ex more semper habeant. Servitium etiam illud ex praebendis eorum, quod abbates ejusdem loci ex antiqua consuetudine sibi proprium vindicare consueverant, quodque jamdictus abbas Robertus, ob suam et generalem omnium eleemosynam, eis per praeceptum regale habendum perpetuo impetraverat, nos etiam e vestigio nostrae auctoritatis praecepto eis misericorditer indulgere satagimus. Refectiones quidem ex cellis in gyro ejusdem basilicae constructis, velut in praeceptis praedecessorum continetur regum, ex prisco usu singulis annis eis reddi jubemus, necnon abbatiolas tres, unam videlicet Sancti Petri ad cimiterium, quod est extra castrum, et alteram Sancti Venantii ante portam castelli, tertiam vero Sancti Benedicti infra castrum, sicut a pristinis temporibus eatenus tenuerunt, ob immunitatis gratiam largimur, et in reliquum absque inquietudine cujuslibet possidendas. Areas quoque in civitate, quas commutaverunt fratres cum domno Hugone piae recordationis abbate, cum terra quae est extra murum, quem ipsi edificaverunt usque ad portam Aurelianensem, sicut in carta commutationis exaratum est, perpetuo teneant. Decernimus etiam munificentia regali, suggerente et exhortante dei praefato abbate fidelique nostro Hugone, ut sicut praemissae et nominatim praenotatae Sancti Martini res, ita et ceterae omnes ad eumdem venerabilem locum pertinentes, quaeque a praedecessoribus nostris inviolabiliter hucusque conservatae sunt, velut in praeceptis eorum, quae in promptu habentur, contineri dinoscitur, nostre quoque protectionis munimine in quibuscumque regni nostri habeantur partibus, irrefragabiliter nostris futurisque temporibus conservari; quarum villarum nomina sunt: Lugogalus cum omni integritate suarum appendicum, Portus quoque, Sanctus Spanus et Brugogalus, Curciacus et Tauriacus, Castanetus denique et Odatus, Medonna et Bladalaicus, Dociacus et Restiniacus, Catnucius et Vobridius super Ligerim, Magittus et Genestogalus, Novientus et Sadobria, Prisciniacus et Patriciacus; item Vobridius in pago Cinomannico, Martiniacus quoque supra Ligerim, Liradus etiam et Mons in pago Miledunense, Capleia etiam et villa Comisiacus, Miliciacus et villa Curcellis, Saldoa et Novientus atque Merlaus. Sunt etiam alia queque praediola, quae Sancto Martino pro remedio animarum suarum Dei contulisse fideles non ignorantur, quae simili modo, sicut et praelibatas res ad victum potumque canonicorum ipsorum olim delegatas, sub nostrae defensionis jure conservanda perpetualiter succedere volumus: Vulton scilicet in pago Biturigensi et pratum, quod est juxta Canavas in pago Turonensi, Verruca, quod est in pago Pictavensi, et villam, quae dicitur ad illam Rivariam, Cantus etiam Picae super fluvium Caris et praedolium quoddam super rivolum Vordae et insuper omnes illas res, quas duo germani fratres Sancti Martini canonici, Haimo videlicet atque Adjutor, fratribus per cartam cessionis tradiderant, quae sunt tam in Blesiacensi pago, quam in Andecavensi, quam etiam in Turonico; Caderniacus quoque in pago Andecavensi, quem dedit fratribus Hucbertus abbas. Cedimus etiam illis benignitate regali Belnacum ad calciamenta et Antoniacus et Curciacus cum ceteris appenditiis ad vestimenta. Quae quidem villae sub omni integritate eorum stipendiis deputatae sunt, ut omnibus temporibus, sicut in praeceptis regum insertum est, illorum necessitatibus deserviant. Quidquid ergo de praedictis rebus Beato Martino devote collatis, vel sibi pertinentibus, in jus fisci cedendum fuit et a decessoribus nostris comperimus collatum, nostrae largitatis munere pro amore Dei et reverentia peculiaris patroni nostri domni Martini, et pro communi eleemosyna, tam eorum qui res suas eidem contulisse noscuntur quam nostro nostraeque conjugis, necnon fidelis nostri Hugonis, seu totius regni nostri statu, per hoc nostrae auctoritatis praeceptum libenter volumus esse per immensum eidem Sancto Martino sibique famulantibus canonicis concessum, toto remoto fisci dominatu, ad sustentationem canonicorum seu pauperum etiam sit supplementum. Et ut nullus judex publicus aut quilibet superioris aut inferioris ordinis reipublicae procurator, ad causas judiciario more audiendas, in ecclesias aut villas seu reliquas possessiones, quas moderno vel priscis temporibus in quibuslibet provinciis aut territoriis regni nostri, basilica Sancti Martini juste tenet, vel deinceps in jure ipsius divina pietas augere voluerit, ingredi praesumat, nec freda aut tributa aut mansiones aut parata aut teloneum ex ullis negotiis, sicut in praeceptis regum continetur, exigere, aut fidejussores tollere, aut homines, tam ingenuos quam servos super terram ipsius basilicae commanentes, distringere, nec ullas publicas functiones aut redibitiones vel illicitas occasiones requirere tam temerarius audeat. Praecipientes etiam volumus, ut manselli, qui sunt ad Berbezilos, instituta compleant servitia; decimae et nonae dominicalium rerum, tam ex villis fratrum quam in beneficio datis hospitali nobilium atque pauperum, absque substractione aliqua, in praedecessorum nostrorum et nostra eleemosyna deputatae habeantur. Si quis autem in tantam prorumpere ausus fuerit audaciam et hoc praeceptum nostrum violare presumpserit, quemadmodum in regum praeceptione continetur, non solum in offensam nostram lapsurum, verum etiam sexcentorum solidorum auri ad purum excocti se noverit poena multandum, ex qua duas partes rectores monasterii, tertiam vero jus fisci recipiat. Et ut haec auctoritas inviolabilem obtineat effectum et fidelibus sanctae Dei Ecclesiae et nostris verius credatur ac diligentius conservetur, manu propria subter firmavimus et de bulla nostra solemniter insigniri jussimus.
Signum domni Rodulfi regis gloriosissimi.
Heribertus notarius ad vicem Abbonis praesulis necnon archicancelarii recognovit.
Datum IX kl. aprilis, anno domni Rodulfi serenissimi regis octavo. Actum Turonis, in ipso Sancti Martini castro, in Dei nomine feliciter. Amen.