Chrodegang, évêque de Metz, du consentement de Pépin, roi des Francs, son oncle, donne à l'abbaye de Gorze des biens à Petershain, Flamersheim, Isenburg, etc., dans le pays de Worms, et détermine les conditions dans lesquelles ces biens devront être entretenus et cultivés.
Datierung: 765 05 25
Ausstellungsort: Metz
ln nomine sancte et individue Trinitatis, omnibus Christi fidelibus bonis ditari perhennibus, Chrodegangus, Dei gratia Mettensis urbis archiepiscopus, servorum Dei ultimus et pontificali officio indignus. Ego Chrodegangns, una cum voluntate illustrissimi viri Pipini senioris, incliti Francorum regis, avumculi mei, et cum consensu parium nostrorum, episcoporum, abbatum, presbiterorum, diaconorum, subdiaconorum, vel omnis cleri nostri, seu et hominum Sancti Stephani Mettensis ecclesie, cogitavi, casu humane fragilitatis, qualiter peccata nostra, donante Domino, possimus abluere et ad eterna gaudia pervenire. Idcirco donamus de rebus nostris quas jure bereditario possidere videmur, ad illam basilicam sanctorum apostolorum Petri et Pauli, et sanctorum martirum Stephani et Gorgonii, vel ceterorum sanctorum, quam nos, Deo auxiliante, a novo edificavimus, in loco qui dicitur Gorzia, ubi eiusdem nominis fluviolus consurgit, in pago Scarponinse, et ad opus servorum Dei illic habitantium, confirmantes per banc paginam testamenti, unde fratres ibi degentes victum et vestimentum, vel aliam consolationem possint habere, scilicet : in pago Warmaciensi basilicam unam in Paterni villa, in honore sancte Marie conditam, vel quicquid ad ipsam basilicam legibus obtingit in omni decima, de vino vel de annona, aliisque fructibus, quicquid in ipsa villa singulis annis fuerit collectum. Damus quoque curtem indominicatam, cuin casa et aliis edificiis superpositis, cum servis et ancillis, et vinearum particulis indominicatis, ad VIII mansos de terra arabili, ad unam sationem iurnalis XIIII, ad aliam sationem VII et dimidium, exceptis ancingis ; singuli autem mansi binas ancingas habent, molendinum unum cum III iurnalibus, aclam I solventem denarios x; in eadem villa damus VII mansos et dimidium; solvit unusquisque denarios XXX; sunt in summa solidi XVIII, et denarii VIII; angaria usque ad flumen Sare, aut pro redemptione denarios X; pro opere XIIII dierum redimendo denarios VIII, pullos V, ova XLVIII, carratas lignorum V. Predictos mansos damus cum omni servitio nobis debito. Debent autem curtem indominicatam muro circundare, vineas vallo munire, vigilare, lectos dare, arare, semina de curte accipere, metere et in horreum ducere, atque triturare, horreum cooperire, in vindemiis torcular verrere et aquare, fimum curtis in campos educere, aquam molendenariam mundare, palos dare, domum ipsam edificare et cooperire, avenam de silva que ad villam Isemburc pertinet, ad Patemi villam angariare. ln eadem Paterni villa, in curte indominicata, cyppus habeatur. Et si quis mundilionus Sancti Gorgonii de rectitudine sua quicquam facere noluerit, ab advocato et ministeriali in cippum proiciatur, et sic justificare cogatur. Damus etiam in villa Dagolbeshei I mansum et II iurnalia vinearum; solvit solidos V, pullos II, ova XII, et nullum aliud servitium; item in ipsa villa dimidium mansum, et III iurnalia vinearum; solvit denarios XXX, pullos II, ova XII; item dimidium mansum, qui solvit denarios XV et nichil aliud; in hosto, Venbuodo dimidium mansum tenet, qui solvit denarios XXX. et nichil aliud. Item damus in villa Flamershe ecclesiam in honore sancti Gorgonii conditam, ad quam respicit unus mansus et tres partes vinee; solvit libram unam, decimasque omnium rerum totius ville; curtem indominicatam, cum casa et aliis edificiis superpositis, cum mancipiis, cum terra indominicata cuita et inculta, cum pratis ac vineis, cum banno et omni servitio nobis debito, hoc est, cum tauro et verre et ariete. Ad terram indominicatam pertinent VII mansi et dimidius, cum ancingis suis; unusquisque XII ancingas habet inter arabilem terram et vineas, quorum servitium tale est : debent omni nocte vigilare, ipsasque vigilias cum clava invicem notificare, lectos dare, curtim sepire, vineas quoque sepire, quod vulgo dicitur manuerc arare, semina de lsimburc adducere, metere, et in horreum ducere; idem horreum cooperire; si combustum fuerit, ad ejus restaurationem per unam leugam ligna advehere, et reedificare; fenum secare et in horreum ducere, torcular verrere et aquare angariam usque ad flumen Sare, aut pro redemptione denarios X. Unusquisque mansus solvit in Pascha denarios XXX, pullos V, ova XLVIII; in Nativitate Domini IIII carratas lignorum et IIII denarios. ln secundo semper anno debent ad molendinum Parteshe XIIII denarios, quod vulgo dicitur asthelblinc; si molendinum quocumque modo defecerit, occidentalem parietem reedificare ultra rivulum, in campo qui dicitur Mers. Si quis vendiderit aut cambiverit iugerum de terra que dicitur Zimsta, dabit inde ad curtem XII denarios et advocato sex; de illa autem terra nullus audeat alodium facere. Singulis annis eligant rustici duos forastarios ad custodiendos campos fideliter; et primo anno constituantur a curte, secundo ab advocato, tercio ab ipsis rusticis; ipsique forestarii omnibus annis persolvant ad curtem XII denarios et advocato VI. Quicumque mansum vel aclam de terra nostra possederit, moriens bovem unum ad curtem dabit, quod vulgo dicitur herdocso; aut si bovem non habuerit, XII denarios persolvet. De tauro autem, et verre et ariete, de quibus supra diximus, hec rectitudo est : si quis taurum, verrem vel arietem in vinea sua vel agro invenerit, non moleste sed modeste eum eiciet; si quis debilitaverit aut occiderit, dampnum restituet; insuperad curtem dabit V solidos et advocato XXX denarios. ln ipsa villa Flamershei, in curte indominicata, cippus habeatur. Et quia villam cum toto banno tradimus, quicumque bannum fregerit, sive in agro, sive in villa, persolvat ad curtem V solidos et advocato XXX denarios; si persolvere noluerit, in cyppum mittatur. De omnibus mundilionibus, quos in Warmacensi regione damus, veniunt V solidi et VIII denarii in missa sancti Martini, et in anno tria placita non iussa in Flamershei curte requirunt; si neglexerint, advocatus et ministerialis ad eorum domos ibunt et constringent. Item in villa Isinburc damus ecclesiam unam in honore sancti Gorgonii conditam, cum omni decimacione tocius parrochie, ad quam respicit unus mansus et II partiscule vinee; solvit solidos V; curtem indominicatam, cum casa et horreo, cum terra cuita et inculta, pratum unum et quartam partem silve que dicitur Stamph, cum banno et omni rectitudine ad silvam pertinente. Si quis banum infregerit, dabit ad curtem V solidos, et advocato XXX denarios; si noluerit, in cippum mittatur. ln eadem parrochia damus VII mansos ad curtem pertinentes; sol vit unusquisque XXX denarios, et IIII carratas ligoorum, quarom II ad curtem Isinburc, reliquas ad Paterni villam devehet, cum palis, molendinariis et verubus, et reliquum omne servitium quemadmodum illi de Patersheim. Si quis vero ex successoribus nostris, vel dominis meis cleri Metensis, sen quelibet persona, contra hoc testamentum meum fecerit, iudicio Dei omnipotentis omniumque sanctorum eius, eterne ultioni subjacebit. Et ut omni tempore hec pagina testamenti mei maneat inconvulsa, more antiquorum sigilli nostri et principum idem consentientium adnotatione corroborari subter curavimus. Chrodegangus, peccator archiepiscopus.S. Griphonis, majoris domus, fratris domini Pippini regis; S. Carli, filii regis; S. Hildradi, ducis; S. Rodingi, comitis; S. Hamedei, advocati; S. Gaisonis; S. Norgaudi; S. Zacharie; S. Teoderici; S. Dudonis; S. Milonis; S. Angel mari; S. Agnardi abbatis; S. Jacobi abbatis; S. Boncioli abbatis; S. Andree; S. Gondulfi; S. Trumberti; S. Grimaldi; S. Azonis; S. Ulradi. Si quis autem ex successoribus nostris vel quibuscumque personis hoc testamentum in aliquo irruperit, iram Dei omnipotentis incurrat; insuper ad monasterium inferat auri libras III, argenti VI advocato. Ego frater Adeodatus recognovi et scripsi. Actum Mettis, publice, anno ab incarnatione Domini DCCLXV, indictione III, epacta XXV, concurrente I, XXV die mensis maii, luna ipsius diei XXX, anno XV regni Pippini regis.