Übersetzung
Testament eines Mannes, gemäß Gesetz in die
AD TESTAMENTUM FATIENDUMaAD … FATIENDUM] QUALITER TESTAMENTUM FACIAS Ko2; ALIO MODO QVALITER TESTAMENTVM QVIS FACIAT Lin/bFATIENDUM] faciendum liest Zeu
1Grundlage: Chart. Flav. 57 „Testament d. Wideradus“Regnante in perpetuumcperpetuum] perpetuo Ko2, Lin domino nostro Iesu Christo, anno illodillo] il̅l P3, ill. ediert Zeu; ill. Lin illius regis,eillius regis] il̅l regi P3, ill. regi ediert Zeu; regnate Theoderico rege Chart. Flav. 57 sub die xvfxv] fehlt Ko2, Lin; so auch Chart. Flav. 57 Kalendarum illius,gKalendarum illius] Kl̅ il̅l P3, Kal. ill. ediert Zeu; illius mensis Ko2, Lin; kalendarum Februariarum Chart. Flav. 57 feria illa,hilla] il̅l P3, ill. ediert Zeu indic[t]ioneiindictione] für indicione P3, Ko2, Zeu; indictione Lin illa.jferia … illa] nicht in Chart. Flav. 57/killa] il̅l P3, ill. ediert Zeu; ill. Lin
EgolEgo] ego in Dei nomine Chart. Flav. 57 ille, filius illius, sana mente integroque consiliomintegroque … consilio] integr̅que consilio P3; integrumque consilium Ko2; Zeu liest für P3 inte̅que metuens casus umanenumane] humane Ko2; humanae Lin fragilitatis testamentum meum condedi,ocondedi] condidi Lin, Chart. Flav. 57 quempquem] que Ko2; quod Lin illeqille] = illi P3; il̅l Ko2; illi N. Lin scribendorscribendo] scribendum Lin commisi, 2vgl. Marculf II,17ut, commodoscommodo] quomodo Ko2, quomodo emendiert Zeu; quando Lin; quomodo Chart. Flav. 57 dies legitimus post transitum meum advenerit recognitis sigillis, inciso lino, ut legis decrevit auctoritas,tauctoritas] autoritas Lin per inlustrem virumuinlustrem virum] inlustrum P3, Zeu; inluster vir Chart. Flav. 57 illumvillum] il̅l P3, ill. ediert Zeu, quem in hac pagina testamenti nostriwnostri] nostri Ko2; nostro P3, Zeu; Zeu vermerkt im Apparat nostro als nostri zu lesen; mei Lin ligatarioxligatario] legatarium Lin institui, gestisygestis] ut gestis Ko2 rei publicizrei publici] reipublicae Lin municipalibus titulis eius prosecutionibusaaprosecutionibus] persecutionibus Ko2; persecutione Lin, Chart. Flav. 57 ab ipsis muniatur; et in archivisabarchivis] arcivis Ko2; archiis Lin; carta Chart. Flav. 57 basiliceacbasilice] basilicae Lin sancti illiusadillius] ill. Lin conservandum decrevi,aeconservandum decrevi] conservetur Lin ut, quicquid unicuiqueafut … unicuique] et quidquid unumquemque Lin de rebus meisagmeis] nostris Ko2 propriis abereahabere] habere Ko2, Lin decrevi3vgl. Marculf II,17singulariter in hoc testamentum meum inserere curavi. In reliquo vero qualiscumque aut quecumqueaiqualiscumque … quecumque] qualescunque aut quaecunque Lin epistulasajepistulas] epistolas Ko2; epistolae Lin aut testamenti velaktestamenti vel] testamenta aut Lin conscriptionisalconscriptionis] conscricptionis P3; conscriptionis Ko2, conscriptionis emendiert auch Zeu; conscriptiones Lin de nominiamnomini] nomine Ko2, Lin meo manus measanmanus meas] manu mea Lin firmatas, ostensasaofirmatas ostensas] firmatae ostensae Lin fuerint et ante hoc testamentum praenotatas,appraenotatas] praenotatae Lin quas hic non commemoravero, excepto de ingenuitatesaqingenuitates] verbessert aus ingenuitatis P3; ingenuitatis ediert Zeu ohne Verweis; ingenuitatis Ko2; ingenuitatibus Lin, quas pro animae meaearanimae meae] für anima mea P3, Zeu; anime nostrae Ko2; animae meae Lin remedio fecimusasfecimus] feci Lin aut adhuc facere volumus,atvolumus] volo Lin vacuasauvacuas] vacuae Lin permaneant. Et quod unicuique peravper] so Ko2, Lin, Chart. Flav. 57; fehlt P3; [per] ergänzt auch Zeu hoc testamentum dedero darequeawdareque] darique Lin iussero, id, ut fatiat,axfatiat] fiat Ko2, Lin detur, prestetur,ayprestetur] praestetur Lin impleatur, te, omnipotens Deus,azDeus] so Ko2, Lin; fehlt P3, Zeu testem committo.bacommitto] commito P3, Zeu Quapropter, dumbbdum] fehlt Ko2, Lin non abeturbcabetur] habetur Ko2, Lin incognitum, qualiterbdqualiter] qualia Lin dispensante Deo ad abendumbeabendum] habendum Ko2 vel possedendumbfabendum … possedendum] fehlt Lin/bgvel possedendum] fehlt Ko2, nicht in Chart. Flav. 57 loca sanctorum, illorum, de rebus meis propriis diligavibhdiligavi] delegavi Lin in perpetuum ad possidendum, dedi quoque ad basilica illabibasilica illa] basilicam illam Lin porciones measbjporciones meas] portiones meas ill. Lin/bkmeas] mea P3 atqueblatque] et quod Lin locabmloca] so Ko2, Lin; fehlt P3; [loca] ergänzt auch Zeu denominata,bnloca denominata] in locis dinominatis Lin/bodenominata] dinominata Ko2 id sunt illa.bpilla] il̅l P3, ill. ediert Zeu Quicquid in ipsa loca superius nominatabqid … nominata] fehlt Ko2, Lin habere videor, totumbrtotum] id totum Lin et ad integrum ad basilicas superius nominatasbsbasilicas … nominatas] basilica superius nominata Ko2; basilicam superius nominatam Lin proficiat in augmentum.
Illas vero cessiones, quas ad libertos nostrosbtnostros] meos Lin illosbuillos] il̅l P3, ill. ediert Zeu; ill. Lin ad eorum ingenuitatesbveorum ingenuitates] ingenuitates eorum Ko2, Lin confirmandas fecimus, id sunt ille et ille;bwille … ille] il̅l et il̅l P3; illo et illo Ko2; ill. et ill. ediert Zeu; ill. et ill. Lin quando ipsosbxipsos] illos Lin pro animebyanime] animae Lin nostrebznostre] nostrae Ko2, Lin remediumcaremedium] remedio Ko2, Lin ingenuuscbingenuus] ingenuos Ko2, Lin dimisimus, utccut] fehlt Lin dum advivunt, hoccdhoc] fehlt Lin teneantceteneant] habeant Lin et post eorum descessumcfdescessum] discessum Ko2; decessum Lin cum omni superpositumcgsuperpositum] suprapositum Ko2; supraposito Lin ad iamdicta ecclesiachiamdicta ecclesia] iam dictam ecclesiam Lin sancti illius,ciillius] il̅l P3, ill. ediert Zeu ubi eiscjeis] eius Lin patrociniockpatrocinio] patrocinium Lin et defensionecldefensione] deffensione P3, Zeu; defensionem Lin constituimus,cmconstituimus] constitui Lin revertere faciant.cnrevertere faciant] revertantur Lin Volumus enim, ut ingenuus,coingenuus] ingenuos Ko2, Lin quos fecimuscpfecimus] modo Lin aut inantea fecerimus,cqfecerimus] faceremus Ko2; fecimus Lin quanticumquecrquanticumque] quanticunque Lin in ipsa locacsipsa loca] ipsis locis Lin manent,ctmanent] manunt Ko2 quodcuquod] quas Ko2; quae Lin ad sancta ecclesiacvad … ecclesia] ad sancta ad sancta ecclesia Ko2; ad sanctam ecclesiam Lin illacwilla] il̅l P3, ill. ediert Zeu; fehlt Lin diligavimus,cxdiligavimus] deligavimus Lin inspectascyinspectas] inspecta P3, Lin, Zeu eorum libertatesczlibertates] libertate Lin super ipsas terras pro ingenuosdaingenuos] ingenuis Lin conmaneant;dbconmaneant] conmanent P3; Zeu; commaneant Lin et aliubi conmanendidcconmanendi] commanendi Lin nullam habeant potestatem, setddset] sed Lin ad ipsa loca sanctadeloca sancta] sancta loca sancta P3; loca sancta Ko2. Lin, loca sancta emediert auch Zeu debeant sperare,dfsperare] spectare Lin et nullusdgnullus] nulus P3, Zeu de ipsis lidemoniodhlidemonio] lidemonia Lin ad nostrosdinostros] meos Lin eredesdjeredes] heredes Ko2, Lin nullatenusdknullatenus] nulatenus P3, Zeu; ullatenus Lin reddant.dlreddant] reddat Lin Et dedmde] fehlt Lin hoc, quod aliquibus exdnex] fehlt P3, Zeu eis per cartas dedimus, nullatenusdonullatenus] nulatenus P3, Zeu aliubi necdpnec] fehlt P3, Zeu vinderedqvindere] vendere Lin nec alienare abeantdrabeant] habeant Ko2, Lin licentiam.
Similiter donavimus donatumque in perpetuum esse volumus ad monasterium illum,dsillum] illud Lin ubi venerabilis abba illedtabba ille] ab̅b il̅l P3, abba ill. ediert Zeu; abba ill. Lin praeesse videtur, villas illas in pago illoduillo] ill. Lin cum omnisdvomnis] omnibus Lin adiecentiisdwadiecentiis] adiacentiis Lin vel adpendiciisdxadpendiciis] appendiciis Lin earum,dyearum] eorum P3 quantumcumquedzquantumcumque] quantumcunque Lin ibidem tenere vel possidere videmur, per qualibeteaper qualibet] et quolibet Lin adtractoebadtracto] adtractu Ko2, Lin ad nos pervenit aut legibus pervenire debit.ecdebit] debet Ko2, Lin Totum et ad integrum cum omni superposito a die praesenteedpraesente] praesenti Ko2, Lin in honoreeein honore] inohn[...]onore ( n über der Zeile ergänzt und dann radiert) P3; in honore Ko2; in honore ediert auch Zeu; in honorem Lin sancti illiusefillius] il̅l P3, Ko2, ill. ediert Zeu; ill. Lin vel abbati illoegabbati illo] ab̅b il̅l P3, abbati ill. ediert Zeu abba illo Ko2; abbati ill. Lin tradimus ad possedendum;ehpossedendum] possidendum Ko2, Lin cum domibus, edificiis,eiedificiis] aedificiis Ko2, Lin mancipiis, acolabus,ejacolabus] accolabus Lin libertis, tam ibidem oriundisekoriundis] oriundus P3, Zeu quam aliunde translatis vel ibidem commanentibus, vineis, silvis,elsilvis] sylvis Lin campis, terris cultis et incultis, pratis, pascuis, aquis aquarumve decursibus, cum exsuemexsu] exu Ko2; exitu Lin et regresso,enregresso] regressu Ko2, Lin omne genuseoomne genus] omni genere Lin pecodum,eppecodum] pecudum Ko2, Lin tam maiore, quam minore,eqquam minore] so Ko2, Lin, Chart. Flav. 57; fehlt P3, quam minore ergänzt auch Zeu movilibus et inmovilibus,ermovilibus … inmovilibus] mobilibus et immobilibus Lin omnem remesomnem rem] omni re Lin inexquisita, tam aurumetaurum] auro Lin quam argentoeuargento] argentum Ko2 vel reliquasevreliquas] verbessert aus requiquas Ko2; reliquis Lin fabricaturas,ewfabricaturas] fabricaturis Lin tam ministeriaexministeria] ministeriis Lin ecclesieeyecclesie] ecclesiae Ko2, Lin vel strumenta cartarum,ezstrumenta cartarum] strumentis chartarum Lin libros vel vestimentafalibros … vestimenta] libris vel vestimentis Lin ecclesiefbecclesie] ecclesiae Ko2, Lin vel omni praesidio, quod mihifcmihi] fehlt Lin legibus vivensfdlegibus … vivens] vivens legibus Lin possidere videor et mihi redibetur,feredibetur] debetur Lin et quicquidffquicquid] quidquid Lin dici autfgaut] vel Ko2, Lin nominarefhnominare] nominari Lin potest. Totum et ad integrum ad iamdicto monasteriofiiamdicto … monasterio] iam dictum monasterium Lin sancti illiusfjillius] il̅l P3, ill. ediert Zeu; illi Ko2; illius Lin proficiat adfkad] in Lin, Chart. Flav. 57 augmentum inspectuflinspectu] inspecto Lin illud strumentum,fmillud strumentum] illo strumento Lin quod antea ad iamdicto monasteriofniamdicto monasterio] iam dictum monasterium Lin fecimus.
Praeter ista omnia reservamusforeservamus] reservavimus Lin in falcidia heredibus nostris villas illasfpillas] ill. Lin in pago illofqillo] il̅ P3, ill. ediert Zeu; ill. Lin in ea racione,frracione] ratione Ko2, Lin ut facta mea in omnibus studeant conservarefsconservare] conservari Ko2 adqueftadque] atque Ko2, Lin defendere. Quod si hocfuhoc] verbessert aus oc Ko2 facere neglexerint, quicquidfvquicquid] quidquid Lin eis deputavimus, perdant et de omni corpore facultatis meae penitusfwpenitus] paenitus Ko2 reddanturfxreddantur] redantur P3, Zeu extranei. Et si aliquid comparavero aut ex parentibus meis mihi obveneritfyobvenerit] obveniret Ko2 vel adtraxerofzadtraxero] atraxero P3, Zeu vel per qualibetgaper qualibet] quolibet Lin ingenio ad nosgbnos] me Lin pervenerit, quod in isto testamento supra non commemoravimus, post nostrumgcnostrum] meum Lin discessum casa sancti illiusgdillius] il̅l Ko2, P3, ill. ediert Zeu; illius Lin per rectores suos recipiat perpetualiter ad possidendum. Per praesentemgepraesentem] praesens Lin testamentum basilicagfbasilica] basilicam Lin sancti illiusggillius] il̅l Ko2, P3, ill. ediert Zeu; ill. Lin heredem meamghmeam] meum Lin instituo. Et quicquidgiquicquid] quidquid Lin unicuique deputavi, fidei tuigjtui] tuae Lin committo, quia hoc, quod tibi deputavi, mallogkmallo] malo Lin te habere quam me, te magis quam ceteris heredibusglceteris heredibus] ceteros heredes Lin acgmac] hac Ko2 proheredibus meis.gnproheredibus meis] proheredes meos Lin
Si quis vero, quod futurum esse non credo, sigosi] sive Lin aliquis heredum acgpac] hac Ko2 proheredum meorum vel quislibet obpositagqobposita] oposita P3; opposita Lin persona praesentemgrpraesentem] praesens Lin testamentum meum infrangere conaveritgsinfrangere … conaverit] infringere conatus fuerit Lin vel temtaregttemtare] temptare Ko2; tentare Lin praesumserit,gupraesumserit] praesumpserit Lin inprimis, usque dum veramgvveram] ad veram Lin, Chart. Flav. 57 emendacionemgwemendacionem] emendationem Ko2, Lin proinde corrigatur, Deo et sanctisgxDeo … sanctis] Deum et sanctos Lin, Chart. Flav. 57 suisgysuis] suos Ko2, Lin habiatgzhabiat] habeat Ko2, Lin contrariushacontrarius] contrarios Ko2, Lin et a liminibus ecclesiarumhbecclesiarum] aecclesiae Ko2; ecclesiae Lin efficiatur extraneus, et insuper inferathcinferat] fehlt Lin ei, cuihdcui] quem Lin polsaverit,hepolsaverit] pulsaverit Ko2, Lin unacum socio fisco aurihfauri] auro P3, Zeu; in auro Chart. Flav. 57 librashglibras] lib̅ P3; lib. ediert Zeu; libras Ko2, Lin; trigintas libras Chart. Flav. 57 [tantas],hhtantas] ergänzt, fehlt Ko2, P3, Zeu; tant. Lin coactus exsolvat, et nihilominushinihilominus] nihilhominus Ko2 praesenshjpraesens] presens Ko2 pagina firma permaniat,hkpermaniat] permaneat Ko2, Lin; permaneat stipulatione subnixa Chart. Flav. 57 quam manu meahlmea] nea P3; mea Ko2, Lin, Chart Flav. 57; mea emendiert auch Zeu propria subter firmavi et bonorum hominum signis vel allegacionibushmallegacionibus] allegationibus Ko2, Lin roborandumhnroborandum] roborandam Lin decrevi.
StipulacionehoStipulacione] stipulatione Ko2, Lin subnixahpsubnixa] fehlt P3; subnexa Lin
Actum loco illo.hqActum … illo] actum ibi Ko2; et reliqua Lin