REGEST MABILLE: Biens donnés en précaire au noble Gui et à sa femme Emma. — Gui et sa femme Emma, veuve du comte Ebolus, donnent au monastère de Saint-Martin, pour le repos de leurs âmes et de celle du dit Ebolus, l’aleu de Vontes, situé sur l’Indre en Touraine, dans la viguerie du Pont-de-Ruan, que le susdit Ebolus tenait de la libéralité du roi Eudes, et l’aleu d’Hertré situé dans l’Hiesmois, sur la Sarthe, dans la viguerie d’Aleuçon. Ces deux allaus sont donnés avec toutes leurs dépendances et avec les serfs et les colons qui les habitent, Robert, frère du roi Eudes et abbé de Saint-Martin, en reconnaissance de cette donation, rend, du consentement des religieux, les dits biens en précaire aux donateurs, pour leur vie et celle de leur fils, le clerc Letalde, et y ajoute la ville de Martigni, avec sa chapelle dédiée à saint Martin et toutes ses dépendances, moyennant 10 sols de cens annuel, payables à la Saint-Martin d’hiver, à la manse des chanoines. Dans la précaire est inséré le contrat des redevances dues par les manses situés dans la dite villa de Martigni et tenus les uns par des serfs, les autres par des colons, et il est stipulé que le susdit contrat ne pourra être modifié par les possesseurs ni le redevances augmentées pendant toute la durée de la précaire.
REGEST EDITION: Dieses Regest ist nicht öffentlich zugänglich.
Datierung: MABILLE: 900 09 14; EDITION: 900 09 14
EDITION: Gasnault, Pierre: Les actes privés de l’abbaye de Saint-Martin de Tours du VIIIe au XIIe siècle, in: Bibliothèque de l’école des chartes 112 (1954), S. 24-66, S. 55, Nr. 1.
Cum ex rebus ecclesiasticis commoda atque oportuna beneficia petentibus commodantur, consequens est ut qui beneficia ex rebus ecclesiasticis accipiunt ex suis propriis rebus ea rependere studeant quae proficua fiant ecclesiae suisque ministris accepta atque grata, idque ita scripturarum serie alligetur ut quod rationabiliter et legaliter factum fuerit nullatenus deinceps a quoquam possit divelli. Nos igitur in nomine summipotentis Dei Rotbertus, rerum basilicae incliti confessoris Christi beati Martini ejusque etiam cleri abbas sed et comes, percognitum ac manifestum esse cupimus omnibus sanctae Dei ecclesiae fidelibus, necnon et praecipue et prae omnibus sancti Martini abbatibus nostris successoribus, quoniam accessit ad nostrae paternitatis consilium quidam nobilis vassallus, fidelis noster, Guido nomine et uxor ejus Imma, offerentes devota mente Deo et sancto Martino ad usus fratrum illis famulantium pro remedio animarum suarum quasdam res suas proprias, alodum videlicet Votnum nomine, id est mansum unum optimum et maximum, quem per seriem praecepti Ebolus quondam fidelis noster et praedicta uxor ejus Imma ex fisco regio a domno et seniore ac etiam germano nostro Odone, glorioso rege, adquisierant, situm in pago Turonico in vicaria Rodominse super fluvium Angeris, ad quem pertinent culturae indominicatae ad sationem modiorum centum. Sunt ibi vineae indominicatae et serviles et silvae ad saginandos porcos ducentos, prata ubi possunt colligi de foeno carra centum quinquaginta. Sunt ibi mancipia quinque, qui poterant terram tenere si pax fuisset, quorum haec sunt nomina: Martinus, Silevertus et frater ejus Girbertus et item Girbertus ac Berta, cum uxoribus eorum et infantibus. Et in pago Oxominse in vicaria Lancioninse alodum alterum optimum nomine Atriacum, situm super fluvium Sartae, ad quem pertinent mansi serviles sex cum vineis dominicatis, silvis, pratis, pascuis, aquis aquarumque decursibus, culturis dominicatis ad sationem modiorum per aestimum CLX et mancipia ad ipsum alodum pertinentia; Abram videlicet cum uxore sua et infantibus suis, Ildemarum, Amalgaudum, Ermidinum. Ildemarus enim habet uxorem et infantes. Sunt in Atriaco mancipia VI, exceptis infantibus. Haec vero omnia sub omni integritate cum omnibus eorum utilitatibus et adjacentiis et aliis mancipiis, in quibuscumque habeantur pagis et territoriis, quaesitis et ad inquirendum obmissis, quantumcumque ad praedictos pertinet vel pertinere videtur alodos, pro remedio animarum suarum ac praedicti Eboli Deo et sancto Martino ad usus fratrum condonabant simulque deprecabantur quatinus in recompensatione tanti beneficii et tantae contulitionis nos ex rebus sancti Martini sub nostra ditione consistentibus villam quandam nomine Martiniacum per consensum canonicorum nobiliumque laicorum fidelium nostrorum eisdem diebus vitae ipsorum ac unius filii Letaldi nomine, jam sancti Martini canonici, possidendam precario more sub census institutione concederemus. Quorum petitionem non superfluam, neque importunam, sed devotionem illorum et elemosinae meritum atque ecclesiae sancti Martini augmentum immo profectum ibi adesse alta mentis nostrae consideratione perpendentes, concessimus eis, Guidoni videlicet et uxori suae Immae ac uno, ut diximus, infanti illorum Letaldo clerico, sicut petebant, per consensum sancti Martini canonicorum ipsos quos sancto Martino et fratribus delegabant sub omni integritate alodos necnon et ipsam quam petebant sancti Martini villam nomine Martiniacum, cum. capella in honore ejusdem sancti Martini dedicata et mansile indominicato, ad quem pertinent de vinea dominicata, quae adhuc colitur, arpennes VIII culturae IIII, de silva in loco, qui dicitur Broiacionus, ad saginandos porcos centum et pratum quod fuit quondam dominicatum sed jam videtur esse carectum, cum cultura subtus praedictam capellam sita, ubi fuit olim brolius dominicus, et medietas de prato Luci, quod est trans Ligerim situm, et mansi colonines per quatuor quartas olim reddentes XIII et medius et insuper mansus unus et medius censilis, ex quibus habet Ragambaldus quartam unam per manum firmam et Blatherius presbyter habuit alteram et Rambertus clericus tenet tertiam, Monetarius vero tenet quartam unam quae fuit semper ab initio censilis, mansi vero serviles duo. Sunt simul mansi inter colonines et censiles ac etiam serviles ad praedictum mansilem indominicatum pertinentes XVII ex toto absi. Reddebat quondam ex ipsis mansis una quarta coloninis de hostolinse denarios XII, de porco denarios VI, de multone denarios III, pullos tres cum ovis et quartum galium, de pastione vini modium unum, pro lignatico triticum modium unum, inter caballi pastum et accursum inter hordeum et avenam sextarios novem. Faciebat perticatam in campo dominico et seminabat ibi de tritico sextarios sex ad mensuram dominicam. Faciebat arpennem in vinea dominica. Secabat arpennem de prato et foenebat ipsum. De biduano faciebat in ebdomada dies duos. Reddebat quadragesimale fabarum sextarium unum, de pice pastellum unum et circulos sex, nihil amplius. Una vero quarta servilis reddebat denarios sex, de bordeo sextarium, de vino modium unum. Faciebat arpennem in vinea et in prato. Reddebat pullos tres cum XV ovis, nihil amplius. Sunt simul in eadem Martiniaco villa adhuc homines colonorum lege viventes inter masculos et feminas, licet non possint modo terram tenere, novem, quorum haec sunt nomina: Firmadus major, Adalmarus, Jonas, Christianus, Ildinus, Agivertus, Bernardus, Ildegardis femina et Ingelberga, quidam cum uxoribus et infantibus, quidam sine uxoribus et infantibus. Isti omnes possent terram tenere, si pax fuisset. Et sunt ibi servi quinque, quidam similiter cum uxoribus et quidam cum infantibus : Martinus, Balfredus, Mainardus, Achardus, Legerius. Haec vero omnia supra commemorata, alodos videlicet quos ipsi dabant et Martiniacum sancti Martini villam cum praedictis omnibus rebus, id est mansis supradictis XVII, tantum exceptis ab hoc numero mansis duobus et medium qui ex praedicta villa quondam scolae sancti Martini cum medietate de supradicto prato Luci per precariae auctoritatem a praedecessoribus nostris abbatibus et insuper per regium praeceptum perpetualiter habendi condonati fuerunt, qui adjacent inter Catiniacum et Puteum Mundatum cum prato et carrecto in villa Catiniaco, et excepta insula, quae dicitur ad Sanctum Cosmum, quam fratres ad ministerium cellerarii fratrum et tractum piscationis ipsorum cum veridicis testibus super sanctas reliquias sibi vindicaverunt, exceptis his singulariter rebus, omnia, sicut diximus, superius commemorata sub omni integritate Guidoni et uxori ejus Immae ac filio eorum Letaldo per hujus precariae auctoritatem et communem consensum fratrum habenda et quieto ordine possidenda et ordinanda concedimus, eo siquidem rationis tenore quo praedicta colonorum lex et nostrae ac fratrum exinde priscae factae auctoritates inconcussae et inviolabiles permaneant, studeant ex praedictis simul omnibus rebus reddere annis singulis in generales usus fratrum ad missam sancti Martini autumnalem censum probatae monetae solidos X sicque, quamdiu advixerint, quieto ordine teneant et possideant nihil amplius solventes, quamquam pro pacis tempore res emeliorari videantur, nisi ipsorum ad exhortationem fratrum emolliatur voluntatis affectus. Post illorum vero omnium ab hac vita decessum, utraeque res omnes cum omni emelioratione sine alicujus expectata consignatione in dominium et usus fratrum integerrime revocentur. Si autem ex instituto censu negligentes aut tardi forte remanserint, id ipsum secundum negligentiae rationem emendare procurent et studeant et non ideo res quas tenuerint amittant. Unde affectuose jam tandem deprecamur omnes successores nostros abbates ut sicut sua facta, quae rationabiliter et legaliter ordinaverint, rata et inconvulsa in reliquum manere voluerint, ita hujus nostrae auctoritatis precariam sinant permanere inviolabilem. Et ut in Dei nomine a nobis certius cum consensu canonicorum facta esse credatur et in posterum firmior habeatur, manu nostra propria sub signo sanctae crucis eam corroborare studuimus et canonicos sancti Martini ac nostros subscribere rogavimus insuperque nobilibus laicis fidelibus nostris firmari jussimus.
Signum sanctae crucis domni Rotberti abbatis qui hanc precariam fieri et affirmare rogavit.
Erbernus misericordia Dei archiepiscopus huic precariae subscripsit.
Gauzuinus sacerdos atque decanus subscripsit. Guichardus... subscripsit. Effredus... Belaicus sacerdos atque precentor subscripsit. Unfortis... subscripsit. Rotbertus diaconus atque archiclavis subscripsit. Ledramnus... subscripsit. Adalelmus... subscripsit. Rainaldus... subscripsit. Adam... subscripsit. Gualterus... subscripsit. Ernerus... subscripsit. Albericus... subscripsit. Ragambaldus... subscripsit. David... subscripsit. Girardus... subscripsit. Tetolus... subscripsit. Wido... subscripsit. Raino... subscripsit. Gauzuinus... subscripsit. Osbertus... subscripsit. Gaufridus... subscripsit. Berno... subscripsit. Odo... subscripsit. Luidthardus... subscripsit. Erbertus... subscripsit. Arduinus... subscripsit. Guanilo... subscripsit. Ildenaldus... subscripsit. Odo... subscripsit. Burgualdus.. . subscripsit. Letauldus clericus.... subscripsit.
Data est autem hujus precariae auctoritas XVIII kal. Octobris, in civitate Turonis, in pleno fratrum capitulo, anno Domini DCCCC et domni Karoli regis anno II.
Ego Archanaldus gregis beati Martini levita et scolae magister rogatus scripsi et subscripsi.