Logo: Universität Hamburg
Logo: Formulae, Litterae, Chartae
Logo: Akademie der Wissenschaften in Hamburg

Cartulaire de Marmoutier pour le Vendômois. Appendix, Saint-Mars lez Vendôme Nr. 1

Le comte Troannus et Bova, sa femme, donnent à Marmoutier de grandes possessions situées dans la condita de Naveil, en Vendômois, avec réserve d’usufruit pour eux et pour leur fils Troandus, et demandent, en compensation de ce don, la jouissance d’une villa dans le Maine et d’une autre dans l’Avranchin. Ils donnent encore quarante et une pièces d’étoffe pour les serviteurs du monastère, trois mesures de fromage et trente hommes qui, trois fois l’an, travailleront, pendant quinze jours, pour le service du domaine.
Datierung: 833

DONATIO QUAM FECIT TROANNUS COMES ET UXOR EIUS BOVA MAIORI MONASTERIO DE REBUS SUIS IN PAGO VINDOCINENSI

Lucrum maximum credimus animarum, si dum quisque de corporeis motibus terram inhabitat, pro augmento cogitat domus aeternae, et de contentu rerum temporalium cumulet sibi munimenta divinarum; aut certe si id quod remanendo perire potuerat in hoc sabulo, in alimoniis pauperum, vel loca distribuantur Sanctorum Dei. ldeoque ego in Dei nomine Troannus comes et uxor mea Bova, per hanc epistolam donationis vel traditionis donamus, donatumque in perpetuo esse volumus ad monasterium Sancti Martini, qui vocatur Maius, quod est constructum super alveum Ligeris prope Turonis civitate, in honorem Sanctae Mariae genitricis Dei et Beati Petri principis apostolorum et Beati Martini confessoris, ab eodem Christi confessore fundatum, unde venerabilis vir domnus Theoto abba esse videtur, vel omni congregationi ibidem consistentium, res proprietatis nostrae in pago vindocinense, in condita Navoliense, in loco nuncupato Marciago, id est mansum iuris nostri indominicatum, cum domibus aedificiis et reliquiis adiacentiis, vineis, silvis, pascuis, cultum et incultum quantumcumque ad ipsum mansum aspicit, et nostra presenti tempore videtur esse possessio, cum mancipiis ibidem commanentibus, id est Godobertum et uxorem eius Rostedrudem cum infantibus eorum tribus, et in alio loco in ipso pago et in ipsa condita, in loco qui vocatur Villaheiredis, mansos serviles tres, cum suis appendiciis, cum domibus, aedificiis et omnibus adiacentiis suis; et de vinea arpennos duos, terram arabilem sationi ad modios centum sexaginta, de pratis arpennos duos, et in tercio loco prope Vindocino castro, in loco qui vocatur campus Martius, mansum in dominicatum cum appendiciis suis, cum domibus, aedificiis et reliquiis adiacentiis et aliis compendiis, viridariis, vineis, campis, pratis, pascuis, perviis ingressis et regressis, aquis aquarumve decursibus, cultum et incultum, rem inexquisitam, et die presente, nostra videtur esse possessio. Donamus praeterea ad prefatum monasterium mancipia iuris nostri XXX, his nominibus, Johannem Tesdromum, Petrum, Letardum, Ermengardum, Gualdegaudum, Altarium, Audoinum, Theotbertum, Dadronnum, Frotmundum, item Petrum, Rostrodraunum, Herigaudum, Flodaldum, Frotardum, Hîravrum, Rostrodunum, Guntarium, Gedeonem, Hildigisium, tres Baldonem et Benedictonem. Haec omnia superius comprehensa, id est tam rebus quam mancipiis, vel quicquid in predictis locis habere visi sumus cum omnibus appendiciis vel adiacentiis, ad ipsum monasterium a die presente totum et ad integrum tradimus perpetualiter ad possidendum; ita ut ab hac die, quidquid de suprascriptis rebus vel mancipiis pars predicti monasterii facere voluerit liberam ac firmissimam in omnibus habeat potestatem. Ea vero ratione ut memoratas res vel mancipia quas vobis contulimus, tam nos quam filius noster Troandus, per vestrum beneficium, diebus vitae nostrae, usufructario ordine tenere ac possidere debeamus. Et petivimus benevolentie vestre ut, pro huius mériti beneficio, nobis villam vestram cum appendiciis suis, id est Vetus Mansiones que coniacet in pago cinomanico et in abrincadino in illa Muffa, diebus vite nostre beneficiare deberetis; quod ita et fecistis. Et censuimus nos pro hoc, annis singulis ad festivitatem Sancti Martini hiemalem dare censum solidos duos, partibus Sancti Martini vel vestris: et ad illos famulos in monasterio servientibus sartiles quadraginta unum, unumquemque longum cubitos undecim et latum cubitos duos, et pullos cum ovis, quantos illi homines solvunt, aut pretium, missa Sancti Martini que est in mense octobrio, de caseo modios tres, et omni anno, per tres vices, homines triginta diebus quindecim ad operandum, qui vivere debent de suo, ebdomada una, et de rebus eiusdem ville alteram, et ad tertium annum, famulos quales et quantos portarius elegerit. Et si de ipso censu tardi aut negligentes apparuerimus intra dies quatuordecim, in duplum restauremus. Et si fuerit post hunc diem, aut nos ipsi, aut ullus de heredibus nostris aut coheredibus, aut alia quaelibet extranea vel emissa personna qui contra hanc donationem aliam calumpniam vel repetitionem inferre conaverit, illud quod repetit non vindicet, et insuper illi cui litem intulerit auri libras decem argenti pondo quinquaginta una cum satio fisco mulctam componat. Et haec donatio nostris vel bonorum hominum manibus roborata omni tempore firma permaneat. Cum stipulatione subnixa: + Troanno comitisS. Bovane coniuge sua, qui hanc donationem fieri et adfirmari rogaverunt.

S. GuilonoS. GundacrusS. Robertos
S. HuningusS. EvracroS. Harmano
S. VuilarioS. HildebertoS. Haribert
S. FrincarioS. FredradoS. Stephano
S. FrodulfoS. BaldegarioS. Alberico
S. OrsaldoS. ErlebaldoS. Ansegerio
S. RaginbaldoS. IsembaldoS. Ragenberto
S. HerimennoS. AldebertoS. Brito
S. Heriberto.

Data in mense martio, anno vigesimo imperii domini nostri Hludovici serenissimi augusti. Ego enim Irmengrandis, indignus diaconus rogatus scripsi et subscripsi.