L’abbé Wibald écrit au pape Eugène III au sujet du différend qui s’est élevé entre l’abbé de Saint-Laurent de Liége et celui de Saint-Gilles en Publémont; il se plaint à ce propos que l’abbaye de Saint-Gilles ait inscrit parmi ses propriétés l’église de Héron qu’elle tient à cens de l’abbé de Stavelot.
Datierung: [1152, juillet]
Reverentissimo patri suo et domino Eugenio sanctae Romanae ecclesiae summo pontifici frater Wibaldus Die gratia id quod est in aecclesia catholica, tam devotam quam debitam totius dilectionis et obedientiae plenitudinem.
De controversia, quae est inter abbatem monasterii sancti Laurentii in suburbio civitatis Leodiensis et abbatem de Monte publico, celsitudini vestrae ea in his litteris suggerere studebimus, quae super his in veritate didicimus ante annos ferme triginta septem, cum essemus pueri sub scolari disciplina in predicta civitate constituti. Non quod, ad consilium vel actionem talium rereum admissi, hujusmodi conventiones seu pactiones inspicere in testimonium rogaremur; set quod fama iter clerum et scolares collationes vulgabat, qualiter inter predictos abbates fuerat contractum, nobis ex celebri relatione non poterat esse omnino ignotum. Aecclesiam beati Egidii, quae est in Monte publico prenominatae civitatis, Berengerus abbas de monasterio sancti Laurentii dedit cuidam Gerrico regulari canonico cum quibusdam fratribus ejusdem professionis ad inhabitandum et amplificandum secundum ordinem beatie Augustini, ea scilicet conditionis ratione, ut si prenominatus locus eo usque per divinam largitatem crescendo proficeret, quod pastorem sibi fratres regulariter deberent eligere, idem electus corporalem investituram a predicto abbate susciperet, a quo etiam ad suscipiendam episcopalem benedictionem presentaretur, hac constitutione per omnes successiones valitura. Needum in eis partibus terrae consuetudo processerat, ut canonici qui regulares dicuntur, abbates crearent, nomine prepositorum in prelationis offitio contenti. Quod vero abbates ab abbatibus ordinari possint et soleant, auctoritate sacrae regulae beati Benedicti didicimus, ubi dicit : « per ordinationem prepositi scandala sepius oriri, maxime in illis locis ubi ab eodem sacerdote vel ab eis abbatibus, qui abbatem ordinant, ab ipsis etiam prepositus ordinatur. » Superest usque hodie unus de primis habitatoribus ejusdem loci et ipse primus abbas, vir religiosus ac timens Deum, qui jam provectus in senectute bona et quasi in labro sepulchri positus, prescriptas conditiones coram lota Leodiensi ecclesia confitetur. Verumtamen quidam ex predicto loco regulares a felicis memoriae papa Innocentio privilegium obtinuerunt, in quo prerogativa abbatis Sancti Laurentii reticetur; simili fortasse simplicitatis forma aua in codem privilegio circa Stabulensem aecclesiam et nos usi sunt : quandoquidem possessionem nostram, aecclesiam scilicet de Hera, quae est juris Stabulensis aecclesia et [quam] sub certae pensionis canone jure locationis obtinuerunt, inter proprios aecclesiae fundos asscribi fecerunt. Siquidem ante annos XVI nos, miserati paupertatem predictae ecclesiae et fratrum quos in Domino diligebamus, prenominatam aecclesiam de Heran, cum decimatione quae Stabulensibus fratribus pertinet, eidem abbati qui nunc superest concessimus, et eum dono nostro investivimus, ut aecclesiae Stabulensi inde per singulos annos III marcas et unum fertonem persolveret; quod etiam usque nunc diligenter observatum est. Set quia in eodem privilegio, quod modo primum rescivimus, fraudem aecclesiae Stabulensi, sicut predictum est, fecerunt, pactum quod contractum fuerat, propter dolum malum qui intervenit, a parte Stabulensi aecclesiae discissum est, et privilegium quod acceperant infirmandum est a vestra censura et abolendum. Porro de innocentia abbatis monasterii sancti Laurentii nichil vestrae discretioni dubitandum fore credimus, cum in eodem monasterio, cui nunc Deo auctore preest, a parvulo sit non solum in regularibus set etiam in liberalibus disciplinis adprime eruditus, qui etiam predicitis conventionibus interfuit; et nunc in lege Dei sui die ac nocte meditatur et horam vocationis suae lampade accensa expectat. Quem ut diligere et honorare dignemini, devote supplicamus.