Conrad III, roi des Romains, à la sollicitation de l’abbé Wibald, affermit la liberté du monastère de Stavelot dans l’administration de ses domaines et dans l’élection de l’abbé.
Datierung: 1140 02 09
Ausstellungsort: Worms
IN NOMINE SANCTAE ET INDIVIDUAE TRINITATIS. CUONRADUS SECUNDUS DIVINA FAVENTE CLEMENTIA ROMANORUM REX. Si fidelium nostrorum justas et honestas petitiones clementer exaudiumus et Die omnipotentis gratiam, qui pauperem facit et ditat, humiliat et sublimat, nobis conciliamus, et fidelium nostrorum benivolentiam et devotionem circa nos vehementius excitamus. Proinde notum facimus omnibus fidelibus Christi et nostris, videlicet tam futuris quam presentibus, qualiter fidelis et karissimus noster venerabilis abbas Stabulensis aecclesiae Wibaldus, cujus studium et labor jampridem in nostro et regni servitio fideliter enituit, nostram presentiam lacrimabiliter adiit, conquerens inter alias molestias, quas in relevanda aecclesia sua quae diu multumque corruerat patiebatur, hoc sibi plurimum nocere, quod ministeriales sui curtium suarum ministeria, id est judiciarias et villicationes, per feodum et hereditario jure vellent optinere; unde fiebat ut ordinatio abbatis et prepositorum inefficax esset et coloni aecclesiae ad inopiam redigerentur. Communi itaque principum nostrorum et generalis curiae nostrae quae Leodii celebrabatur consilio, obtentu etiam ejusdem venerabilis abbatis Wibaldi, judicari fecimus, quod nullus judex, qui vulgo scultetus dicitur, nullus villicus qui vocaliter maior vocatur, ministerium suum diutuis habere et retinere valeat, nisi quamdiu cum gratia abbatis deservire queat, sed quocienscumque jussus fuerit reddere, sine contradictione reddat, nec filiis post obitum patris per hereditatem repetat, sane ut a nobis itemque a predessoribus nostris sepe factum est, hoc perpetua stabilitate Stabulensi aecclesiae concedimus et confirmamus, ut ullo umquam tempore eadem abbatia in beneficium aut concambium alicui omnino personae donetur, sed in defensione et ordinatione et mundiburdio regum vel imperatorum semper consistens, propria at antiqua libertate potiatur, nulli mortalium servitium aut subjectionem nisi nobis nostrisque successoribus regibus videlicet vel imperatoribus umquam prestitura. Habeant autem monachi liberam facultatem eligendi quemcumque voluerint abbatem secundum regulam sancti Benedicti, ita scilicet ut, monachis Malmundariensibus in capitolium Stabulaus convenientibus, Stabulenses primam in consilio et electione vocem et auctoritatem optineant et ex Stabulensi conventu, si digna fuerit inventa persona, principaliter et sine contradictione Malmundrensium eligant. Hoc quoque immobiliter statuimus, ut Malmundarium numquam a Stabulaus separetur, sed sicut a principio factum est, subjectum velut suo majori Malmundarium ab uno abbate inseparabiliter regatur. Et quoniam advocatorum violentia, rapacitas multis datis judiciis ac privilegiis vix coherceri potest, Stabulensi aecclesiae stabili firmitate concedimus et precipimus, ut advocatus in curtibus ejusdem aecclesiae sive in ministerialinus vel in tota familia nullum justitiam, nullum placitum, nullum hospicium , nullam precariam, nullam prorsus exactionem vel servitium habeat, sed omnis justicia, omnes lites, omnis causarum et placitorum utilitas ad abbatam et ubi ipse voluerit pertineat. Si vero per se abbas aut per suos aliquid corrigere non potuerit, ad invitationem abbatis advocatus sine mora vel contradictione veniat et terciam partem de his quae ex illa dumtaxat justicia accreverit accipiat. Advocatus expeditionem et arma pro summa et debito sui beneficii nobis successoribusque nostris procuret, abbate et ministerialibus et tota familia atque omnibus ejusdem ecclesiae possessionibus super hoc liberis, et nullum nobis vel advocato supplementum prestantibus. Hoc quoque quod predecessor noster imperator Lotharius III de servitio Stabulensis aecclesiae diffinivit et per auream bullam confirmavit, nos immobiliter statuimus ut nusquam locorum nisi AQUIS GRANI servitium solvat, ubi per singulas messes, si illuc venerimus, XX marcas argenti vel XX marcarum servitium exhibere debebit Porro in ipsis ministeriis vel in villis ad monasterium pertinentibus XXX marcas aut XXX marcarum servitium prestabit. Cum autem serviet abbas, unaqueque matrix aecclesiae quae sui juris et ordinationis est solvet V solidos , et unusquisque mansus XII denarias monetae quae in comitatu illo datur ubi possessiones sitae sunt, nullis ecclesiis, nullis mansis, pro aliquo pacto aut beneficio aut vadimonio ab hac pensione immunibus, non enim regni servitium aliquo alienationis modo obligari vel retardari potest aut debet. Castellum Longie cum oppido, quod idem venerabilis abbas Wibaldus sub monte construxit, ad abbatis manum et potestatem in perpetuum pertinere decernimus, ita videlicet ut advocatus nullam justitiam vel potestatem sive mansionem illic habeat, nec liceat ulli abbatum inde quicquam in beneficio vel concambio vel prestaria vel pignore alicui mortalium concedere. Terminos banni leuge, sicut in antiquis privilegiis continentur, rata possessione confirmamus, ut nullus dux aut marchio, nullus comes aut vicecomes, nulla secularis vel aecclesiastica magna parvave persona, in eis aliquam potestatem vel justitiam sive judicium exerceat, nulla persona que ibidem habitet alium quam abbatem domnium habeat nec pro imparibus nuptiis aut pro sanguinis effusione vel pro defuncta manu alii nisi abbati respondeat. Possessiones quas proximis X annis quiete possedit cum omni sua integritate et usu prefate Stabulensi aecclesiae confirmamus. Et ut hoc ratum inconvulsumque per omnia tempora maneat, preceptum hoc conscribi et sigillo nostro insigniri precepimus mauque propria, ut infra apparet corroboravimus. Huic etiam nostrae confirmationi testes idoneos adhibuimus, quorum nomina hec sunt : Adelbertus Maguntinus archiepiscopus, Albero Trevirensis archiepiscopus apostolicae sedis legatus, Albero Leodicensis episcopus, Stephanus Metensis episcopus, Sigefridus Spirensis episcopus, Bucco Wormanciensis episcopus, Embricho Wirceburgensis episcopus. Udo Cicensis episcopus, Bernhardus Patehlbrunnensis episcopus, Udo Osnabruggensis episcopus, Fridericus Suuevorum dux et Alsaciae, Adelbertus dux Saxoniae, Godefridus dux Lovaniensis, Willelmus comes Palatinus, Herimannus marchio, Tibaldus marchio de Uoborch, Gevehardus comes Sulcebach, Heinricus comes Namucensus.
SIGNUM DOMNI CUONRADI SECUNDI ROMANORUM REGIS INVICTISSIMI (L.N.).
EGO ARNOLDUS CANCELLARIUS VICE ADELBERTI MOGUNTINI ARCHIEPISCOPI ET ARCHICANCELLARI RECOGNOVI (L. S.).
Anno dominice incarnations M° C° XL°, indictione III, regnante Cuonrado Romanorum rege secundo, anno vero regni ejus II. Data Wormaciae V idus februarii, in Christo feliciter. Amen.