Le moine Robert informe l’abbé Wibald qu’il a essayé d’obtenir de l’évêque et des archidiacres de Liège la confirmation de l’excommunication lancée contre les ennemis de l’abbaye de Stavelot; il lui annonce que ce prélat, le comte de Namur et d’autres seigneurs se préparent à tout dévaster.
Datierung: [1150, vers le commencement de décembre]
Domino suo et patri Wibaldo venerabili Stabulensi abbati, frater Robertus obedientiae, subjectionis ac orationum devotissimum munus. Sabbato post discessum vestrum Leodium profecti, dominica venimus, ibique abbatem Florefiensem de bonorum suorum violenta rapina querimoniam facientam invenimus. Cui ab archidiaconis et abbatibus die eadem, nobis vero in crastino responsum est. proximo sabbato episcopum venturum; reverti nos ea die debere, in palant querelam nostram facturos; se vero nobis in omnibus justitie nostre affuturos. Itum est, reversum est; et die predicta in conventu magno archidiaconorum, abbatum, cleri litteras vestras domno episcopo presentavimus. Quibus a fratre Heinrico palam distincte recitatis, respondit episcopus : dubitare se, utrum liberos homines parroebianos suos excommunicare possitis, judicio tamen archidiaconorum consilioque omnia acturum. Causa tam nostra quam Florefiensis in crastinum protracta est. Et presente frequenliore conventu requisitus episcopus causam nostram in responsis archidiaconorum dixit consistere; archidiaconi nihilominus : privilegia et jura aecclesiae nostrae neque consilio neque judicio suo velle convellere. Tum episcopus : cum, inquit, abbatem vestrum et privilegia et cartas ejus videro, consilio meorum, quae justa sunt, agam. At nos de responso hoc premuniti, diffugiis ejus sic obviavimus : Quoniam tempore predecessoris vestri domni Alberonis excommunicationem aecclesiae nostrae ratam habere nolentis, archidiaconi, qui adhuc superstites sunt et presentes sunt, excommunicationem in Walterum de Warnanz et Balduinum de Hosden a nobis factam ratam esse censuerunt; viderit prudentia vestra, si judicio et testimonio archidiaconorum et priorum aecclesiae vestrae possit refragari. Yerumtamen quoniam dominus abbas abest, in cujus custodia et potestate privilegia aecclesiae nostrae sunt, qui ea. cum necessitas poposcerit, tempore et loco personae congruenti relegenda presentabit, nos in articulo hoc aecclesiae nostrae pretermitientes, auctoritate domni papae Eugenii roboramus sententiam ejus de incendiariis datam, sicut de vestris ita de nostris observari postulantes. Et prolata scedula lectoque capitulo de incendiariis, auctoritate domni papae sententiam ejus de incendiariis nostris ratam eum habere et observare urgebamus. Tandem adductus vel instantia nostra vel ne domni papae offensam incurreret, dixit se privilegiis nolle contraire, preceptis vero domni pape libenter velle obaedire. Statimque excommunicationem in incendiarios nostros datam archidiaconos ex auctoritate domni papae precepit observare. Illis vero nomina eorum de manu ejus requirentibus, cum ipse ea per se dare nollet, dies in noctem protracta [est]. Tandem ipse nominum scedulam per se recepit, nunquam nisi coactus sententiam de incendiariis nostris observaturus. Ita ab eo recessimus, parum adhuc certi, quid super hoc egerit. Fama erat et constabat, quod domnus episcopus nuncios suos ad Urbem direxerit, et quod ad curiam presentem domni regis Wormaciam iturus erat, mille marcis datis domnum regem in perniciem et depopulationem comitis Namucensis adducturus. Comes autem per abbatem Florefiensem nos multum sollicitavit, ut ejus verbum apud domnum regem manuteneretis, et bono line, si possibile esset, terminaretis. Episcopus et comes nullo modo a werra desistere volunt, set rursum post Natale Domini cuncta devastare intendunt. Comes Godefridus, ut dicitur, Harizeis intrat, terram nostram et in Condustrio et in Arduenna depopulaturus, nisi redemptione accepta cessaverit. Comes Henricus nondum convaluit. Comes de Los Turnines nostram vastavit, et Bosonem et Gosuinum fratres captos tenet. Wellin episcopus post Natale se dicit incendio vastaturum ; quod ex auctoritate domni papae ne faceret monuimus, quia ad eum transituri eramus; quod vos etiam tam ex domni papae quam ex domni regis auctoritate prohibere satagatis. Facies rerum vestrarum tam intus quam foris eadem est, quae in exitu vestro erat; et ideo si qua e jubere, si qua ordinare disponitis, beneplacitum vestrum rescribite. Consilii enim et ordinationis vestrae providentia egemus. Valete in Domino; iterum dico : valete et gaudete.